Trước đây, tại các vùng lân cận như huyện Đại Lộc, huyện Duy Xuyên và thị xã Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam, có rất nhiều mỏ cát lớn trên sông Vu Gia, Thu Bồn. Tuy nhiên, đến nay, đa số các mỏ các đã hết thời hạn cấp phép, chỉ có 2 mỏ còn hiệu lực giấy phép; trong đó 1 mỏ đang tạm dừng hoạt động và mỏ còn lại sắp hết hạn.
Tại huyện Đại Lộc, mỏ Pha Lê với sản lượng khai thác 23.000 m³/năm đã ngừng hoạt động từ đầu tháng 5/2025. Các bến bãi chứa cát dọc sông Vu Gia cũng chỉ còn vài trăm khối đang được ưu tiên giao cho đối tác truyền thống. Một mỏ cát khác tại sông Thu Bồn đến đầu tháng 6 này sẽ hết hạn. Số lượng cát đang được khai thác chỉ đáp ứng đủ cho các đối tác truyền thống.
Để giải quyết tình thế, UBND huyện Đại Lộc vừa phát hành hồ sơ mời tham gia đấu giá quyền khai thác khoáng sản tại 6 điểm mỏ, trong đó có ba mỏ cát lớn: ĐL2 (xã Đại Thắng, trữ lượng khoảng 790.000 m³), ĐL11 (xã Đại Đồng, trữ lượng khoảng 360.000 m³) và các mỏ ĐL12B1, ĐL12B2 tại xã Đại Quang (tổng trữ lượng khoảng hơn 166.000 m³).
Nhiều mỏ cát trên địa bàn tỉnh Quảng Nam đã hoặc sắp hết hạn khai thác.
UBND huyện Duy Xuyên cũng vừa thông báo đấu giá quyền khai thác khoáng sản đối với 7 điểm mỏ, gồm 1 điểm mỏ cát làm vật liệu xây dựng thông thường; 2 điểm mỏ đất làm vật liệu san lấp, đắp nền móng công trình và 4 điểm mỏ đất sét, gạch ngói trên địa bàn.
Trước đó, UBND huyện Núi Thành cũng thông báo tổ chức đấu giá quyền khai thác khoáng sản đất san lấp tại điểm mỏ NT-BS02, thôn Xuân Ngọc, xã Tam Anh Nam. Khu vực mỏ dự kiến đưa ra đấu giá quyền khai thác khoáng sản chưa được thăm dò trữ lượng khoáng sản, ước lượng khoảng 600.000 m³, trên diện tích 5,25 ha.
Các địa phương khác như huyện Hiệp Đức và Quế Sơn cũng lần lượt tổ chức đấu giá điểm mỏ đất ký hiệu HĐ-BS04 đồi phía sau vườn ươm Đức Uyên, khối phố Bình Hòa, thị trấn Tân Bình; mỏ cát làm vật liệu xây dựng thông thường tại điểm mỏ NS07 thuộc khu vực bãi Tý Bồi, thôn Tứ Trung, xã Quế Lâm.
Thời gian qua, nguồn cung cát và đất xây dựng đang rất khan hiếm do nhiều mỏ lớn trên địa bàn hết hạn, dừng hoạt động hoặc sắp hết hạn khai thác theo giấy phép. Một số mỏ hoạt động nhưng chỉ cung cấp vật liệu cho những dự án được chỉ định trước đó. Vì vậy các dự án, công trình đều gặp khó khăn về vật liệu. Chưa kể một số doanh nghiệp cung ứng nguồn vật liệu phải tăng giá đồng loạt hoặc tạm dừng hoạt động.
Điển hình như Công ty TNHH MTV Bê tông Hiệp Hưng hay Công ty TNHH MTV TM&DV Bê tông Lê Văn Sa đã ra thông báo tăng giá bê tông thương phẩm đột xuất. Theo những đơn vị này, giá các loại nguyên vật liệu đầu vào để sử dụng trong việc sản xuất bê tông bị đứt gãy nghiêm trọng và tăng giá rất cao. Điều này ảnh hưởng rất nhiều đến chi phí sản xuất bê tông và tiến độ cung cấp của doanh nghiệp. Mức điều chỉnh giá của hai doanh nghiệp này lần lượt là 150.000 đồng/m³ và 140.000 đồng/m³.
Ông Lê Tự Tâm - Chủ tịch Hội Doanh nghiệp thị xã Điện Bàn cho biết, giá cát xây dựng đã tăng lên mức 660.000 đồng/m³ - 700.000 đồng/m³; giá đất đắp nền đường thuộc K98, K95 và san nền đã tăng đến 300.000 đồng/m³. Mặc dù giá tăng cao nhưng nguồn cung vẫn khan hiếm.
Do đó, UBND tỉnh Quảng Nam cần thúc đẩy cấp phép khai thác các điểm mỏ hợp pháp, mở rộng nguồn cung cho các mỏ đủ điều kiện và giảm thủ tục hành chính trong quá trình thực hiện.
Để giải quyết các hồ sơ, thủ tục có liên quan đến các dự án khai thác khoáng sản, đảm bảo không làm gián đoạn việc thực hiện dự án, UBND tỉnh Quảng Nam đã ban hành Văn bản số 3376/UBND-KT ngày 24/04/2025 nhằm tháo gỡ vướng mắc trong thực hiện thủ tục đối với dự án khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh.
Nhiều công trình trên địa bàn tỉnh Quảng Nam thiếu hụt cát xây dựng. Ảnh minh hoạ.
Trong đó, Sở Tài chính có trách nhiệm chủ trì, phối hợp với các sở, ngành, địa phương, đơn vị liên quan thẩm định, tham mưu UBND tỉnh quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư các dự án khai thác khoáng sản phải quy định cụ thể công suất và thời hạn hoạt động của dự án trong quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư.
Liên quan đến việc xử lý chuyển tiếp đối với dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư, Sở NN&MT, các sở, ngành liên quan căn cứ các quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư đã ban hành để khẩn trương giải quyết thủ tục về bảo vệ môi trường, thẩm định thiết kế, cấp phép khai thác, cho thuê đất…