Nặng nỗi lo thiếu vật liệu xây dựng là tình hình chung của các chủ đầu tư và nhà thầu xây dựng phía bắc, khi bình minh của ngành xây dựng vừa "ló dạng". Nghịch lý cung cầu của ngành xây dựng, vốn đã kéo dài vài năm nay, tiếp tục trở lại, khiến các nhà thầu xây dựng lại bị bóp nghẹt trong cơn bão giá vật liệu xây dựng và khan hiếm nhân công. Điều này vô hình trung tạo nên rủi ro tài chính cho chính các chủ đầu tư dự án khi nhiều công trình phải đội giá hay trượt tiến độ.
Bê tông tăng giá 30% vẫn không có nguồn cung
Đại diện một nhà thầu xây dựng công trình chung cư cao tầng tại phía đông Hà Nội cho hay, thời gian qua, giá vật liệu xây dựng tăng cao và khan hiếm tại nhiều địa phương khiến nhiều nhà thầu, ảnh hưởng tới tiến độ nhiều dự án.
Giá bê tông tăng mạnh mà vẫn khan hiếm khiến nhà thầu lẫn nhà đầu tư lao đao tìm nguồn cung.
Giá vật liệu xây dựng thông thường (cát, đá, xi măng) đến công trình (bê tông phối trộn sẵn) tăng mạnh nhưng vẫn không có để mua. Sự việc này đã gần như bóp nghẹt hoạt động của các nhà thầu.
Đơn cử, giá cát xây dựng ở nhiều địa phương cũng tăng phi mã, trong đó giá cát bê tông đạt kỷ lục hơn 800.000 đ/m3. Bên cạnh bê tông thì hàng loạt các vật liệu xây dựng cũng tăng giá như thép cây của Hoà Phát đã thông báo tăng giá thêm 150.000 đ/tấn bởi khan hiếm nguồn cung, giá gạch cũng tăng gấp đôi, từ 900 đồng lên 1.800 đồng/viên…
Riêng giá bê tông, chỉ vài tháng quá, giá đã tăng đến 30% so với đầu năm tuy nhiên vẫn xảy ra tình trạng khan hiếm. Các nhà cung cấp bê tông đều thông báo hết hàng, không đủ sản lượng cung cấp cho các doanh nghiệp. Nhiều trạm bê tông dừng đưa hàng ra thị trường bởi không còn nguồn nguyên liệu đầu vào.
Theo ghi nhận, hiện tại các nhà thầu tư nhân phải chật vật để tìm kiếm nguồn cung bê tông, dù đã liên hệ rất nhiều nhà cung cấp để thu mua nhưng vẫn không đáp ứng được nhu cầu. Nhiều tháng qua, nhà thầu phải gồng mình để giữ tiến độ đã cam kết nhưng tình trạng khan hiếm tiếp tục diễn ra buộc các nhà thầu phải tăng giá hoặc ngừng thi công. Điều này gây thiệt hại lớn về kinh tế của cả nhà thầu lẫn chủ đầu tư.
Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng giá tăng hiếm hàng của bê tông là từ việc hàng loạt các mỏ khoáng sản trong quy hoạch không đảm bảo các điều kiện khi đưa ra đấu giá, cấp phép. Một số mỏ được cấp phép nhưng sau đó bị đình chỉ khai thác do vi phạm. Dẫn đến nguồn cung vật liệu sản xuất bê tông khan hiếm. Song song đó, sự bùng nổ các dự án đầu tư công cùng các dự án bất động sản tại khu vực phía bắc khiến sự khan hiếm nguồn cung ngày một lớn.
Thông tin từ nhiều doanh nghiệp, địa phương khác như: Thanh Hóa, Hà Giang, Lào Cai, Hòa Bình, Đồng Nai, Lâm Đồng… cũng cho thấy, nguồn cung vật liệu xây dựng vẫn căng thẳng, có nguy cơ ảnh hưởng đến tiến độ các công trình, dự án.
Ông Nguyễn Quốc Hiệp, Chủ tịch Hiệp hội Xây dựng Việt Nam, nhận định, tình trạng vật liệu xây dựng gặp khó khăn kéo dài, nên hiện nay các nhà thầu đang trong tình thế tiến thoái lưỡng nan. Ông Hiệp lý giải, nhiều dự án hợp đồng ký kết với đơn giá cố định, nếu nhà thầu tiếp tục làm thì lỗ, còn nếu dừng thi công thì cũng bị thiệt hại rất nặng nề.
Khan hiếm nhân công tạo nên "cú đấm kép" với nhà thầu
Chật vật với nguồn cung vật liệu xây dựng, nhà thầu tiếp tục đau đầu với bài toán nhân công. Với sự bùng nổ của hàng loạt các dự án từ công trình đầu tư công, các công trình bất động sản quy mô lớn tại khu vực phía bắc khiến cho lực lượng lao động là công nhân không đáp ứng đủ.
Công trường "nhiệt" nhưng không thể huy động đủ nhân lực.
Huy động công nhân nhân trong giai đoạn này tiếp tục là thách thức của các nhà thầu. Đại diện một nhà thầu xây dựng miền Bắc chia sẻ, trái ngược với giai đoạn trước, công nhân thất nghiệp không tìm kiếm việc làm lại các công trường do thiếu hụt dự án thì giai đoạn này nguồn việc rất dồi dào nhưng không tìm được công nhân.
Bởi, hiện, nhiều công nhân xây dựng đã có xu hướng chuyển đổi vào làm việc trong các nhà máy sản xuất, đồng thời hiện tại cũng đang là cao điểm thu hoạch vụ mùa Chiêm Xuân nên rất nhiều công nhân không muốn quay trở lại công trường. Trong khi đó miền Bắc bây giờ có rất nhiều dự án cần nhân công.
TS Trần Xuân Lượng, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu đánh giá thị trường bất động sản Việt Nam nhận định, giá vật liệu xây dựng tăng, cùng với sự khan hiếm lao động, đang tạo áp lực đáng kể lên chi phí xây dựng công trình, tiến độ xây dựng, từ đó ảnh hưởng đến mặt bằng giá nhà ở và các sản phẩm bất động sản mới.
Khó khăn cả về nguồn cung vật liệu xây dựng và nhân công, khiến các dự án bất động sản phải thi công cầm chừng, kéo theo việc chậm trễ tiến độ, đồng thời, tạo áp lực lên chi phí xây dựng công trình. Từ đó, bào mòn biên lợi nhuận các nhà thầu, gián tiếp đẩy mặt bằng giá nhà ở lên cao, tạo áp lực song trùng cho cả chủ đầu tư khi bán hàng và người dân mua nhà thời gian tới…