Dù sở hữu trữ lượng lớn nhưng nguồn cung cát trên thị trường Đà Nẵng lại đang khan hiếm, giá tăng phi mã. Ảnh: Trường An
Giá đấu mỏ cát tăng “phi mã”, doanh nghiệp lao đao
Sự chênh lệch khó hiểu này không chỉ khiến doanh nghiệp và người dân lâm vào cảnh lao đao khi có nhu cầu mua cát, mà còn đặt ra hàng loạt câu hỏi về công tác quản lý và điều tiết thị trường của các cơ quan chức năng tại Đà Nẵng.
Công ty TNHH Sản xuất và Xây dựng Sơn Sáu Sang ở xã Quế Sơn, TP Đà Nẵng là đối tác cung ứng bê tông tươi cho nhiều công trình trọng điểm tại địa phương. Thế nhưng, hiện doanh nghiệp chỉ duy trì được 10 xe chở bê tông, 4 xe chở cát và đá mỗi ngày - mức hoạt động thấp chưa từng thấy.
“Chúng tôi đang cố gắng duy trì để trả lương và bảo hiểm cho anh em công nhân. Mỗi khối cát mua về như vàng, vì khan hiếm quá mức. Giá cát đã tăng phi mã từ 250.000 đồng/m³ lên đến 650.000 đồng/m³, thậm chí có nơi chào bán tới 700.000 đồng/m³ nhưng vẫn không có hàng” - ông Cao Trường Sơn, Giám đốc công ty chua xót nói.
Tình trạng tương tự diễn ra tại Công ty TNHH MTV Bê tông Hiệp Hưng, xã Đại Lộc, TP Đà Nẵng, ông Nguyễn Văn Quang - Giám đốc công ty cho biết: “Kho dự trữ cát sắp cạn kiệt, vài ngày nữa chúng tôi sẽ phải ra thông báo ngưng cung cấp bê tông tươi cho khách hàng. Đây là tình huống bất khả kháng, xuất phát từ sự đứt gãy nguồn cung”.
Nghịch lý càng rõ ràng hơn khi Đà Nẵng là địa phương có trữ lượng cát sỏi lớn với hàng chục mỏ đã quy hoạch. Tuy nhiên, phần lớn các mỏ đã hết hạn khai thác hoặc chưa hoàn tất thủ tục cấp phép. Thời gian qua, địa phương đã tích cực đưa ra đấu giá quyền khai thác khoáng sản tại nhiều 6 điểm mỏ, gần nhất là 3 mỏ cát tại xã Đại Lộc đều ghi nhận mức trúng đấu giá cao kỷ lục.
Mỏ cát ĐL2 (xã Đại Thắng) có trữ lượng 790.000m³, giá khởi điểm hơn 7,5 tỉ đồng, trúng đấu giá hơn 491 tỉ đồng (tương đương 622.000 đồng/m³). Mỏ ĐL11 (xã Đại Đồng) có trữ lượng 360.000m³, giá khởi điểm hơn 3,46 tỉ đồng, trúng gần 320 tỉ đồng (888.000 đồng/m³). Mỏ ĐL12B1 (xã Đại Quang) có trữ lượng 166.000m³, giá khởi điểm hơn 1,23 tỉ đồng, trúng hơn 129 tỉ đồng (779.000 đồng/m³).
Giá trúng đấu giá trên chưa bao gồm thuế tài nguyên, phí môi trường, chi phí pháp lý, đầu tư máy móc, hạ tầng…
Đại diện một doanh nghiệp thắng đấu giá thừa nhận: “Doanh nghiệp phải mạnh tay đấu giá để giữ thị phần. Còn lãi hay lỗ thì chờ tương lai”.
Tuy nhiên, các chuyên gia lo ngại, mức trúng đấu giá quá cao sẽ đẩy giá thị trường cát xây dựng tiếp tục leo thang. Điều này gây áp lực lớn cho các dự án công, công trình dân sinh và đẩy nhà thầu đến bờ vực phá sản.
Quảng Ngãi trở thành điểm nóng cung ứng
Giá cát ở Đà Nẵng và Tây Nguyên tăng mạnh nhiều tháng qua, khiến doanh nghiệp và cá nhân đổ về Quảng Ngãi tìm mua. Với trữ lượng dồi dào, giá ổn định, Quảng Ngãi trở thành nguồn cung hàng đầu khu vực. Tuy nhiên, lợi nhuận hấp dẫn cũng dễ kéo theo tình trạng khai thác cát trái phép để bán cho các địa phương khác.
Theo UBND xã Sơn Tịnh, trong những năm gần đây, tình trạng khai thác cát tại thôn Trường Xuân, nơi có nhiều bãi cát ven sông Trà Khúc diễn biến rất phức tạp.
Mới đây, UBND xã Sơn Tịnh phối hợp với Công an xã... tiến hành chôn hàng chục trụ bê tông tại các đoạn đường dân sinh do các đối tượng khai thác cát trái phép mở ra, nhằm ngăn chặn tình trạng vận chuyển và khai thác cát lậu.
Trao đổi với phóng viên, ông Bùi Văn Cư - Phó Giám đốc Sở Xây dựng tỉnh Quảng Ngãi - cho biết, theo quy định hiện hành, không thể cấm các doanh nghiệp đã trúng đấu giá quyền khai thác bán cát ra ngoài tỉnh, cũng không thể ngăn cản doanh nghiệp ngoài tỉnh đến mua cát. Tuy nhiên, giá và nguồn cung cát xây dựng tại Quảng Ngãi vẫn đang được kiểm soát và giữ ở mức ổn định. Sở Xây dựng cũng yêu cầu các chủ mỏ niêm yết giá công khai tại điểm khai thác, tuyệt đối không được tự ý điều chỉnh giá bán.
Theo Sở TNMT tỉnh Quảng Ngãi, hiện toàn tỉnh có 135 điểm mỏ khoáng sản đã được cấp phép và đang hoạt động khai thác. Trong đó, khu vực phía Đông có 74 mỏ, khu vực phía Tây có 64 mỏ. Có 37 điểm mỏ đã trúng đấu giá quyền khai thác khoáng sản, đang trong quá trình hoàn tất thủ tục pháp lý để được cấp phép khai thác chính thức. Hiện nay, giá cát xây dựng tại một số mỏ khu vực trung tâm tỉnh Quảng Ngãi dao động quanh mức 300.000 đồng/m³.
Khởi tố 6 bị can thông đồng nâng khống giá đấu quyền khai thác mỏ cát
"Phòng Cảnh sát kinh tế Công an TP Đà Nẵng cho biết, liên quan đến vụ đấu giá mỏ cát tăng từ giá khởi điểm 1,2 tỉ đồng lên đến hơn 370 tỉ đồng, xảy ra tại điểm mỏ cát ký hiệu ĐB2B (xã Điện Bàn Tây, TP Đà Nẵng), sau khi mở rộng điều tra, đơn vị đã tống đạt các quyết định khởi tố thêm 4 bị can để điều tra về tội vi phạm quy định về hoạt động bán đấu giá tài sản. Tính đến nay đã có 6 bị can bị khởi tố. Theo kết quả điều tra, được sự chỉ đạo của Nguyễn Sĩ Khoa (51 tuổi, ở phường Cẩm Lệ, Tổng Giám đốc Công ty MT Quảng Đà, nhóm 4 bị can khác, trong đó, có con trai Khoa - đã thông đồng nâng giá khi tham gia đấu giá quyền khai thác khoáng sản tại điểm mỏ ĐB2B cho Công ty CP MT Quảng Đà và Công ty CP Nông Sơn Farm".