Ngày 4-8, trao đổi với Tuổi Trẻ Online, lãnh đạo xã La Êê (TP Đà Nẵng) cho biết đang đề xuất với cấp trên cho phép kéo dài tiến độ hoàn thành các chương trình xây nhà ở cho người dân khó khăn. Một trong các trở ngại là giá cả vật tư leo thang, khiến chi phí xây dựng vượt tính toán.
Dự toán xây nhà 150 triệu nhưng chi phí đội lên 350 triệu đồng
La Êê là xã biên giới giáp Lào, thuộc diện xã heo hút và khó khăn bậc nhất của tỉnh Quảng Nam cũ, nay là TP Đà Nẵng.
Không chỉ nằm quá xa trung tâm, ít năm gần đây đường lên xã này trở thành cung đường ám ảnh, bởi tuyến quốc lộ 14D từ trung tâm huyện Nam Giang cũ dẫn về hướng biên giới gần như vụn vỡ, nhão rữa. Chỉ 70km nhưng để vào đến xã La Êê phải mất 7 giờ di chuyển.
Bí thư xã La Êê Nguyễn Đăng Chương nói rằng việc đường hư hỏng xuống cấp quá nặng là nguyên nhân khiến giá cả, trong đó có nguồn vật liệu xây dựng, ở xã biên giới này tăng vọt.
Với gần 1/2 hộ nghèo trong tổng số 2.300 dân, chính quyền xã đang chật vật cùng bà con xóa hàng chục căn nhà tạm, nhưng chưa bao giờ gặp trở ngại lớn như lúc này.
Ngôi nhà cấp 4 của bà Alăng Thị Hằng xây hết 350 triệu đồng - Ảnh: B.D.
Ngôi nhà của bà Alăng Thị Hằng (thôn BLăng) vừa mới xây xong, nhưng nghe chi phí hoàn thiện khiến nhiều người giật mình. Chỉ rộng 80m2, nhà xây tường gạch, mái lợp tôn nhưng số tiền mà gia đình này phải bỏ ra lên tới 350 triệu đồng, Nhà nước hỗ trợ 60 triệu và số còn lại từ gia đình.
Bà Hằng là một trong 52 hộ trong danh sách xóa nhà tạm của xã La Êê. Dù chi phí đội lên trên 2 lần, bà Hằng vẫn còn may mắn bởi đã làm xong được nhà trước khi giá cát, xi măng tăng phi mã. Nhiều gia đình khác ở La Êê hiện nay phải bỏ dở dang công trình vì chi phí vật liệu, đặc biệt là cát tăng gấp 2-3 lần.
"Tôi làm nhà cuối năm 2024. Lúc đó một khối cát đổ tại nhà có giá 1,3 triệu đồng, một bao xi măng (50 ký) giá 120.000 đồng, một viên gạch có giá 2.600 đồng. Cao như vậy, nhưng nếu so với bây giờ thì… vẫn chưa phải là đỉnh điểm" - bà Hằng nói.
1,6 triệu đồng/m³ cát, có tiền vẫn không thể mua
Chiều 4-8, khi phóng viên hỏi về giá vật liệu đổ tại công trình ở các xã biên giới TP Đà Nẵng, ông Nguyễn Văn Huy - giám đốc Công ty TNHH xây dựng Hiệp Anh Phát (xã Chà Vành) - nói gần như không thể mua được cát đưa về các xã vùng cao thời điểm này.
Theo ông Huy, giá cát xây dựng ở các xã Chà Vành, La Ê ngày 4-8 ở mức 1,3 - 1,7 triệu đồng/m3. Cứ khoảng cách càng xa thì giá càng "chát". Trong khi giá mua tại bãi ở Đại Lộc hiện ở quanh mốc 600.000 đồng/m3.
Bí thư Đảng bộ xã La Êê Nguyễn Đăng Chương cho biết chương trình xóa nhà tạm đang gặp thách thức rất lớn do giá vật liệu tăng quá cao, một phần vì đường vận chuyển quá tệ.
Hiện mỗi gia đình trong diện xóa nhà tạm được Nhà nước hỗ trợ 60 triệu đồng nếu xây mới, và 30 triệu đồng nếu sửa chữa. Khái toán bình quân cần khoảng 20m3 cát, với giá 1,6 - 1,7 triệu đồng/m3 hiện nay thì chi phí cát đã chiếm gần một nửa số tiền Nhà nước hỗ trợ.
Khu dân cư ở xã La Êê hiện nay - Ảnh: B.D.
Dù 60 triệu đồng không thể cất một căn nhà đủ kiên cố, các hộ dân ở vùng khó khăn cố gom góp thêm, tiết kiệm các chi phí khác để có căn nhà tương đối vững chãi. Tuy nhiên giá cát quá cao cộng với chi phí đắt đỏ do đường vận chuyển nên việc xây nhà đang rất cầm chừng.
Theo báo cáo của xã La Êê, hiện nay nhiều nhà dân trong diện xóa nhà tạm đang chậm tiến độ, nhiều gia đình làm dở dang vì giá cát, đá quá cao. Xã đang đề xuất cấp trên cho lùi tiến độ hoàn thành các chương trình kiên cố nhà cho dân.
"Làm doanh nghiệp ở xã thấy bà con khổ quá mà thương. Chúng tôi kiến nghị với các đơn vị cho phép bà con gom cát, đá từ các khe suối để về làm nhà. Công ty sẵn lòng đưa xe chở về miễn phí, tặng thêm xi măng, sắt thép.
Nhưng thực tế vật liệu cũng không nhiều, phải gom từng bao, quy định khai thác tài nguyên hiện cũng rất nghiêm ngặt" - giám đốc Công ty TNHH xây dựng Hiệp Anh Phát, ông Nguyễn Văn Huy nói.