Tăng tuổi thọ cho công trình từ vật liệu chống thấm

Thói quen “xây xong rồi mới chống thấm”

Anh Tuấn Anh sống tại phường Thanh Nhàn, Hà Nội kể lại, khi xây nhà năm 2023 anh chỉ chú trọng chọn gạch, xi măng, sắt thép, còn chống thấm thì bỏ qua. Những ngày gần đây mưa lớn thất thường đã khiến tường tầng ba loang lổ, nước thấm cả vào phòng ngủ. Lúc ấy thuê thợ đến xử lý, chi phí đội lên gấp nhiều lần, lại bất tiện vì nhà đang ở. Theo anh Tuấn Anh, sự cố xảy ra chỉ sau một cơn mưa lớn đầu mùa, khi gia đình phát hiện trên tường xuất hiện những vệt ố vàng loang lổ. Ban đầu, anh chỉ nghĩ đó là vết bẩn do nước mưa tạt, nhưng chỉ vài ngày sau, mùi ẩm mốc lan ra khắp phòng ngủ.

“Con trai tôi lúc đó mới 6 tuổi, bị ho suốt, bác sĩ nói do không khí ẩm thấp. Lúc ấy tôi mới thấy cái sai của mình khi chủ quan bỏ qua chống thấm. Làm nhà là việc lớn của đời người, nhưng nhiều người vẫn mang tâm lý "cắt chỗ nào được thì cắt", chính suy nghĩ tiết kiệm sai chỗ khiến tôi mất thêm tiền, thêm công và thêm nỗi lo. Quá trình khắc phục cũng đầy gian nan. Do nhà đã hoàn thiện và đưa vào sử dụng, thợ phải đục lớp tường ngoài, trát lại bằng vữa chống thấm, sau đó mới sơn phủ. Việc này không chỉ làm tăng chi phí lên gấp 3 lần so với nếu đầu tư ngay từ đầu, mà còn khiến sinh hoạt của cả gia đình bị xáo trộn.” - anh Tuấn Anh chia sẻ thêm.

Không riêng trường hợp của anh Tuấn Anh, nhiều gia đình khác cũng rơi vào cảnh “chữa cháy” sau khi sự cố thấm nước xảy ra. Anh Nguyễn Văn Toàn - chủ đại lý vật liệu xây dựng Huy Toàn (phường Phú Thượng) cho biết, nhiều gia đình khi xây thường yêu cầu tiết kiệm, bỏ qua khâu chống thấm. Tuy đã được tư vấn nhưng chủ nhà ít nghe, vì nghĩ không cần thiết. Chỉ đến khi bị thấm dột thì lại gọi thợ quay lại sửa, lúc đó mất nhiều công hơn. Nhiều trường hợp chủ nhà mặc cả, cắt bỏ chi phí chống thấm. Nhưng rồi chỉ 2 - 3 năm sau phải bỏ ra số tiền lớn hơn để khắc phục. Đặc biệt những hạng mục như nhà vệ sinh, sân thượng, mái bằng nếu không chống thấm từ đầu thì rất khó xử lý triệt để về sau.

Nhiều công trình nhà ở tư nhân khi xây dựng chỉ chú trọng vào kết cấu và thẩm mỹ, ít khi dành khoản ngân sách riêng cho hạng mục chống thấm. Chỉ đến khi tường loang màu, mốc xanh, trần thấm dột hoặc nhà vệ sinh ẩm ướt, gia chủ mới tìm đến các cửa hàng vật liệu để mua sơn hoặc dung dịch chống thấm về xử lý.

Anh Lê Văn Quang - chủ cửa hàng vật liệu xây dựng trên đường Láng cho biết, việc chống thấm thường chỉ được người dân chú ý ở những khu vực “nhìn thấy trước” như ban công, sân thượng. Trong khi đó, các vị trí như móng, sàn nhà vệ sinh, hộp kỹ thuật hay bể ngầm – những nơi dễ bị thấm ngược lại thường bị bỏ qua. Đây chính là nguyên nhân dẫn đến nhiều sự cố sau này, khiến chi phí khắc phục có thể gấp 5 – 7 lần so với đầu tư ngay từ đầu. “Hầu hết khách hàng chỉ hỏi mua sơn, gạch lát, xi măng, sắt thép. Rất ít người hỏi đến vật liệu chống thấm ngay từ đầu. Chỉ khi nhà bị thấm, họ mới quay lại tìm giải pháp khắc phục, lúc đó chi phí và công sức bỏ ra lớn hơn nhiều” - anh Lê Văn Quang cho hay.

Theo ghi nhận, chi phí sửa chữa các sự cố thấm thường dao động từ 30 - 100 triệu đồng, tùy diện tích và mức độ hư hỏng. Không chỉ tốn kém, việc cải tạo còn gây xáo trộn sinh hoạt, tiềm ẩn nguy cơ nứt kết cấu, thậm chí ảnh hưởng sức khỏe do nấm mốc trong nhà.

Đầu tư ngay từ đầu – lợi ích lâu dài

Thạc sĩ Phạm Ngọc Trung, chuyên gia tư vấn kỹ thuật trong lĩnh vực vật liệu xây dựng (VLXD) phân tích, thấm dột không chỉ gây mất thẩm mỹ mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến kết cấu công trình. Khi nước ngấm vào tường, bê tông và cốt thép sẽ bị ăn mòn, lâu dài gây nứt gãy, sụt lún. Thậm chí, nhiều vụ sập ban công, sập trần nhà cũ đều bắt nguồn từ hiện tượng thấm nước lâu ngày. Trên thị trường hiện nay, các loại vật liệu chống thấm đã đa dạng và dễ tiếp cận hơn trước. Sơn chống thấm gốc xi măng – polymer, màng chống thấm khò nóng, dung dịch thẩm thấu tinh thể vào bê tông, hay các phụ gia trộn trực tiếp vào vữa đều có giá dao động từ vài chục nghìn đến vài trăm nghìn đồng/m2. Với một căn nhà 3 – 4 tầng, chi phí đầu tư toàn bộ chống thấm chỉ tương đương giá một bộ bàn ghế sofa. Bên cạnh đó, thạc sĩ Phạm Ngọc Trung lưu ý, ngay từ lúc xây nhà cần chú trọng lựa chọn ống dẫn nước, đặc biệt là đường ống đặt trong tường. Nếu sử dụng sản phẩm kém chất lượng, ống dễ nứt vỡ hoặc rò rỉ sau vài năm, dẫn đến thấm dột ngược trở lại, khiến việc sửa chữa vừa tốn kém vừa ảnh hưởng đến kết cấu cũng như tính thẩm mỹ của ngôi nhà.

Ở góc độ thị trường, nhiều DN sản xuất VLXD cũng đang hướng tới giải pháp tích hợp chống thấm ngay trong xi măng, gạch ốp lát hoặc sơn phủ. Đồng thời, các nhà sản xuất vật tư cấp thoát nước cũng chú trọng nghiên cứu những dòng ống bền bỉ, chịu lực tốt, nhằm giảm thiểu nguy cơ rò rỉ, góp phần bảo vệ kết cấu công trình và giảm tác động của biến đổi khí hậu. Phó Tổng Giám đốc Công ty CP Nhựa Thiếu niên Tiền Phong Trần Nhật Minh cho biết, trong lĩnh vực cấp nước, công ty đã đưa vào dây chuyền sản xuất ống HDPE đường kính lên tới 2.000mm, đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế như ISO 4427, AS/NZS 4130, ASTM F714. Đi kèm là các phụ tùng hàn điện trở đồng bộ, hợp tác sản xuất cùng đối tác Sekisui (Nhật Bản), cùng dịch vụ lắp đặt, kiểm tra chất lượng mối hàn. Đặc biệt, công ty còn nghiên cứu và đưa ra dòng ống MPVC chịu va đập, đạt tiêu chuẩn quốc tế, giúp người dân và nhà thầu có thêm lựa chọn phù hợp.

Bên cạnh đó, lãnh đạo Công ty Nhựa Thiếu niên Tiền Phong nhấn mạnh những bất cập của vật liệu truyền thống, ống bê tông và gang thường gặp tình trạng nứt vỡ, rò rỉ, tắc nghẽn do rễ cây hoặc mối nối kém, gây ra “hố tử thần” tại nhiều đô thị. Từ đó, Nhựa Tiền Phong phát triển sản phẩm ống gân sóng PE/PP hai lớp với dải đường kính DN200 – DN1000, đáp ứng các cấp độ chịu lực SN4, SN8, SN12. Các phụ tùng đồng bộ giúp việc lắp đặt thuận tiện hơn, khả năng chống rò rỉ cao, lòng trong trơn nhẵn, tăng lưu lượng thoát nước so với ống bê tông truyền thống.

Các chuyên gia xây dựng cho rằng chống thấm cần được coi là hạng mục bắt buộc trong thi công nhà ở dân dụng. Chi phí cho vật liệu chống thấm (sơn chống thấm, màng khò, phụ gia trộn bê tông…) thường chỉ chiếm khoảng 2 – 3% tổng chi phí xây dựng, nhưng đóng vai trò quyết định đến độ bền và tính an toàn của công trình.