Giá thép giảm về mức thấp nhất trong 3 năm qua
Trải qua năm 2022 đầy khó khăn, trong quý I/2023, ngành thép đã có những tín hiệu phục hồi khi giá thép liên tiếp điều chỉnh tăng 6 lần, kéo mức giá phổ biến lên gần 18 triệu đồng/tấn.
Tuy nhiên, bước vào quý II (ngày 7-8/4), giá thép xây dựng bắt đầu đảo chiều giảm 19 lần liên tiếp. Chu kỳ giảm kéo dài tới tận đầu tháng 9/2023, giá thép thời điểm này xuống mức phổ biến còn hơn 13 triệu đồng/tấn, đây là mức giá thấp nhất trong vòng 3 năm qua.
Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA) cho biết, nguyên nhân giá thép trong nước thời điểm này liên tục giảm là do nhu cầu tiêu thụ chậm, thị trường bất động sản (BĐS) ảm đạm, đầu tư công chưa thực sự khởi sắc. Ngoài ra, các doanh nghiệp thép trong nước còn phải cạnh tranh với thép giá rẻ của Trung Quốc khi nước này liên tục hạ giá thép xuất khẩu.
Do đó, nhiều doanh nghiệp buộc phải điều chỉnh giảm giá liên tục để giải phóng lượng hàng tồn kho, nhất là giai đoạn mùa mưa – mùa thấp điểm về xây dựng, nên sức tiêu thụ thép càng giảm sút.
Việc giá thép hạ một mặt giúp giảm bớt khó khăn cho người tiêu dùng, song lại phản ánh một thực tế khó khăn trong sản xuất và kinh doanh của các doanh nghiệp ngành thép.
Kể từ phiên giảm giá lần thứ 19 - tháng 9/2023, thép nội địa đã có khoảng thời gian hơn 2 tháng không biến động; đến cuối tháng 11 bắt đầu đảo chiều tăng 4 lần liên tiếp. Kéo giá thép từ mức phổ biến hơn 13 triệu đồng/tấn lên mức phổ biến 14,7 triệu đồng/tấn.
Tuy nhiên, mặt bằng chung của giá thép thời điểm này cũng chỉ ngang mức tháng 7/2023 và tương đương tháng 8/2022, vẫn nằm trong vùng giá thấp nhất 3 năm gần đây.
Nhiều doanh nghiệp buộc phải điều chỉnh giảm giá liên tục để giải phóng lượng hàng tồn kho, nhất là giai đoạn mùa mưa – mùa thấp điểm về xây dựng, nên sức tiêu thụ thép càng giảm sút.
Nhìn nhận từ góc độ sản xuất, sự tăng giá của thép khoảng thời gian này chủ yếu là do giá nguyên liệu đầu vào gồm than cốc và quặng sắt đang trong xu hướng tăng trở lại; bên cạnh đó, giá điện tăng khiến chi phí sản xuất của ngành thép phải tăng theo.
Nói cách khác, ngành thép năm 2023 dù bước vào giai đoạn phục hồi, nhưng động lực cho giá thép hầu như chỉ đến từ việc chi phí sản xuất tăng. Ngành BĐS và xây dựng dân dụng vẫn cho thấy nhu cầu yếu, trong khi các dự án hạ tầng đang triển khai chưa thúc đẩy nhu cầu thép một cách rõ rệt. Sự phục hồi của ngành thép có thể mang tính dài hạn hơn, khi các nút thắt của ngành BĐS cần nhiều thời gian hơn để tháo gỡ.
Kết thúc năm 2023, giá thép có tổng 29 đợt điều chỉnh tăng chính thức, với 19 đợt giảm và 10 đợt tăng. Cho thấy xu hướng giảm giá là chủ đạo và giảm trung bình từ 9,6-10,4% so với năm 2022.
Tuy giá thép đang ở vùng giá thấp nhưng giới phân tích nhận định, giá thép có xu hướng ấm dần lên khi trong thời điểm cuối năm và đầu năm mới các doanh nghiệp thép liên tục tăng giá bán và sản lượng tiêu thụ cũng được cải thiện rõ rệt, các doanh nghiệp thép cũng bắt đầu chuyển lỗ thành lãi. Bên cạnh đó, với hàng loạt chính sách nhằm hỗ trợ cho thị trường BĐS đã được ban hành sẽ tác động tích cực đến thị trường BĐS, tạo cơ hội khôi phục nhu cầu tiêu thụ thép từ năm 2024.
Năm 2024 - Triển vọng phục hồi cho ngành thép
Thị trường xây dựng BĐS (chiếm 60% nhu cầu thép) đang kỳ vọng dần được tháo gỡ trong năm 2024 bởi tác động từ những chính sách mới.
Luật Nhà ở (sửa đổi) và Luật Kinh doanh BĐS (sửa đổi) được Quốc hội thông qua cuối năm 2023, dù có hiệu lực từ ngày 01/01/2025, nhưng với những điểm mới, quy định mới có lợi cho người dân, những tác động được kỳ vọng sẽ đến sớm hơn tới thị trường BĐS và nhà ở.
Đáng chú ý, vừa qua Bộ Xây dựng đã đưa ra các đề xuất và giải pháp gỡ khó cho ngành VLXD nói chung và ngành thép nói riêng. Theo đó, Bộ Xây dựng đề nghị các Bộ, ngành, địa phương đẩy mạnh đầu tư công, xây dựng kết cấu hạ tầng giao thông, thủy lợi, đầu tư phát triển hạ tầng đô thị, nông thôn.
Đặc biệt, Bộ GTVT chỉ đạo các chủ đầu tư tăng tỷ lệ sử dụng cầu cạn bê tông cốt thép đối với các dự án đường bộ cao tốc đang trong giai đoạn thiết kế, đặc biệt là ở những vùng có yêu cầu thoát lũ, vùng đất yếu và những vùng thiếu vật liệu đắp nền đường như ĐBSCL.
Bộ Xây dựng cũng tiếp tục có những động thái tích cực tập trung tháo gỡ khó khăn cho thị trường BĐS, nhà ở. Các thông báo phát đi đều nhấn mạnh, các doanh nghiệp trong ngành Xây dựng phải nâng cao năng lực cạnh tranh, đổi mới công nghệ, đa dạng hóa sản phẩm, tiết giảm cho phí sản xuất.
Điều này sẽ có tác động tích cực đến khả năng phục hồi và tăng trưởng ở một số ngành như thép, VLXD, cơ khí… Theo đó, trong năm 2024, giải ngân đầu tư công sẽ là một động lực quan trọng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế Việt Nam trong thời gian tới, từ đó, góp phần quan trọng kích cầu và thúc đẩy sản xuất, kinh doanh trong nước.
Nhiều chuyên gia cũng nhận định, sự thay đổi tích cực trong bức tranh kinh tế vĩ mô và dự kiến tăng trưởng kinh tế là những tín hiệu tích cực tác động đến thị trường BĐS trong thời gian tới. Thị trường có thể đảo chiều từ quý III/2024 và khởi sắc từ quý II/2025, sau khi các Luật Nhà ở và Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) có hiệu lực và đi vào cuộc sống.
Ngoài ra, ngành thép cũng có nhiều cơ hội bứt phá trong năm 2024 nhờ sự tác động từ thị trường quốc tế.
Theo dự báo của Hiệp hội thép thế giới (WSA), giá thép thế giới trong năm 2024 dự kiến tăng nhẹ 3,5% so với cùng kỳ trong bối cảnh nhu cầu hồi phục và nguồn cung thắt chặt. Về nhu cầu, WSA dự báo nhu cầu thị trường phục hồi hơn 6% trong 2024 nhờ nhu cầu tăng nhẹ từ ngành Xây dựng và sản xuất ô tô. Bên cạnh đó, EU, Ấn Độ được dự báo sẽ là điểm sáng tiêu thụ thép trên thế giới trong bối cảnh chính phủ các nước này dự kiến giải ngân 120 tỷ USD cho đầu tư công trong năm tới.
Với thị trường nội địa, nhiều doanh nghiệp thép đã bắt đầu chuyển lỗ thành lãi từ quý III/2023 vừa qua, bức tranh phục hồi của ngành này đang dần sáng khi nhu cầu tiêu thụ được cải thiện và giá thép đã chấm dứt xu hướng giảm, chuyển sang xu hướng tăng.
Nhiều doanh nghiệp thép đã bắt đầu chuyển lỗ thành lãi từ quý III/2023 vừa qua, bức tranh phục hồi của ngành này đang dần sáng.
Số liệu từ VSA cho thấy, tính đến hết quý III/2023, sản lượng tiêu thụ thép của các doanh nghiệp thành viên đã ghi nhận mức cao nhất kể từ đầu năm, tăng 9,4% so với cùng kỳ năm 2022. Nhờ vào sự phục hồi của ngành thép, các doanh nghiệp như HPG đã báo lợi nhuận ròng quý III/2023 đạt khoảng 2.000 tỷ đồng, cải thiện đáng kể so với khoản lỗ 1.800 tỷ đồng cùng kỳ năm trước.
Đặc biệt, theo giới phân tích, với lĩnh vực BĐS, nguồn cung căn hộ phục hồi được đánh giá là một trong những yếu tố tác động tích cực đến nhu cầu tiêu thụ thép xây dựng nội địa.
Báo cáo của Công ty CBRE - công ty về đầu tư và kinh doanh dịch vụ BĐS thương mại của Mỹ cho thấy, nguồn cung tại TP.HCM trong quý III/2023 đạt hơn 3.600 căn hộ, hồi phục 187% cùng kỳ quý trước. Các chủ đầu tư lớn như Nam Long hay Vinhomes mở bán phân khúc bình dân và đạt tỷ lệ hấp thụ cao trên 65%.
Sự thay đổi tích cực trong bức tranh kinh tế vĩ mô và dự kiến tăng trưởng kinh tế là những tín hiệu tốt tác động đến thị trường BĐS trong thời gian tới. Thị trường có thể đảo chiều từ quý III/2024 và khởi sắc từ quý II/2025, sau khi các Luật Nhà ở và Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) có hiệu lực và đi vào cuộc sống.
Cũng theo CBRE, nguồn cung căn hộ dự kiến cải thiện kể từ năm 2024. Tại Hà Nội, nguồn cung căn hộ dự kiến tăng hơn 33% vào năm 2024, đạt mức 20.000 căn hộ và tại TP.HCM nguồn cung đạt khoảng 12.000 căn, tăng 31%.
Nhóm phân tích Công ty Chứng khoán MB (MBS) kỳ vọng, yếu tố tích cực từ giá bán và thị trường BĐS phục hồi sẽ thúc đẩy giá thép nội địa. Theo đó, giá thép xây dựng dự kiến phục hồi lên mức 15 triệu đồng/tấn vào năm 2024, tăng 8% so với năm 2023.
Dự báo tiêu thụ thép có thể tăng 7% trong năm 2024
Dự báo về triển vọng ngành thép năm 2024, ông Đinh Quốc Thái, Tổng Thư ký VSA cho biết, lượng tiêu thụ thép sẽ tăng khoảng 7% lên 21,7 triệu tấn. Sản lượng có thể đạt gần 29 triệu tấn, tăng 7% so với năm 2023.
Cụ thể, nhu cầu thép kỳ vọng sẽ tăng mạnh trở lại khi đầu ra là thị trường BĐS hồi phục từ năm 2024. Các dữ liệu mới nhất của Bộ Xây dựng cho thấy, mặc dù giao dịch căn hộ, chung cư, đất nền trong quý III/2023 mới bằng khoảng 73% so với cùng kỳ nhưng đã tăng 24,7% so với quý II/2023. Bên cạnh đó, số lượng dự án xây dựng hoàn thành và đang xây dựng đều tăng lại so với cùng kỳ năm 2022.
Ngoài ra, theo dự báo của WSA, nhu cầu tiêu thụ thép toàn thế giới trong năm 2023 hồi phục nhẹ ở mức 1,8% và tiếp tục tăng trưởng 1,9% vào năm 2024. Trong đó, sự hồi phục đáng kể ở các quốc gia châu Âu, châu Á, Mỹ…Hơn nữa, nhu cầu nhập khẩu thép tại các quốc gia chủ lực như Mỹ, EU có tốc độ hồi phục tốt trong 9 tháng năm 2023, tính từ đáy quý IV/2022. Nhu cầu nhập khẩu được kỳ vọng có thể tiếp tục duy trì tích cực trong các quý tiếp theo trong bối cảnh chênh lệch giá bán nội địa EU, Mỹ và khu vực châu Á đang ở mức cao.
Dự báo tiêu thụ thép có thể tăng 7% trong năm 2024. Nguồn ảnh; Interrnet
Trong báo cáo mới đây, Chứng khoán MB (MBS) dự báo trong năm 2024, giá thép xây dựng nội địa phục hồi lên mức 15 triệu VNĐ/tấn (tăng 8% so với năm 2023) nhờ đà tăng giá thép thế giới và nhu cầu ấm lên ở thị trường Việt Nam.
MBS cho rằng, nhờ các chính sách hỗ trợ có thể phục hồi thị trường BĐS từ giữa năm 2024, nguồn cung căn hộ dự kiến tăng trưởng sẽ đẩy mạnh nhu cầu và tác động tích cực đến giá thép nội địa.
Đối với thị trường xuất khẩu, nhu cầu phục hồi tại EU và Mỹ tác động tích cực đến sản lượng và giá tôn mạ xuất khẩu, giá thép xuất khẩu dự kiến tăng 9% trong năm 2024 giúp biên lợi nhuận gộp các doanh nghiệp xuất khẩu thép cải thiện.
Nhìn chung, năm 2023, thị trường hàng hóa thế giới có nhiều biến động và chịu ảnh hưởng bởi các yếu tố kinh tế, chính trị, xã hội. Xung đột quân sự Nga – Ucraina vẫn tiếp diễn cùng với bất ổn gia tăng tại Trung Đông. Nhiều quốc gia duy trì chính sách tiền tệ thắt chặt, tổng cầu suy giảm, kinh tế tăng trưởng chậm trong khi thị trường tài chính tiền tệ, BĐS tại một số nước tiềm ẩn nhiều rủi ro. Tình trạng thời tiết cực đoan diễn ra ở các quốc gia làm cho sản xuất và tiêu dùng mất cân đối.
Tại Việt Nam, ngành VLXD nói chung, ngành thép nói riêng đã phải trải qua những chu kỳ tăng giảm đầy biến động và thách thức do chịu tác động trực tiếp từ những nguyên nhân trên.
Mặc dù khó khăn còn ở phía trước, nhưng triển vọng lạc quan vẫn khá rõ với ngành thép khi danh sách các dự án mới sẽ triển khai trong năm 2024 đang ngày một nối dài thêm sau những động thái tích cực và hiệu quả của Chính phủ.
Thị trường thép có thể đảo chiều từ quý III/2024 và khởi sắc từ quý II/2025, sau khi các Luật Nhà ở (sửa đổi) và Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) có hiệu lực và đi vào cuộc sống.