CÓ NÊN THAY THẾ CÁT TỰ NHIÊN BẰNG CÁT NHÂN TẠO TRONG NGÀNH XÂY DỰNG?
Tin tổng hợp 02:05 - 20/01/2021
Ngành xây dựng - một trong những ngành công nghiệp đi đầu, với sự phát triển mạnh mẽ và vẫn đang tiếp tục phát triển. Nếu tiếp tục sử dụng cát tự nhiên thì tương lai gần sẽ thế nào, cát tự nhiên có lẽ sẽ được đưa vào danh sách “khoáng sản hiếm”. Chính về thế, cát nhân tạo đã và đang dần chiếm được vị trí thay thế cho cát tự nhiên trong ít nhiều các công trình xây dựng, từ vật liệu thô đến thành phẩm có sử dụng thành phần cát. Tuy nhiên không ít công trình xây dựng, đặc biệt là các công trình dân dụng vẫn tin tưởng vào cát tự nhiên và cát nhân tạo mới được sử dụng thay thế trong một số công trình. Bài viết dưới đây sẽ phần nào chỉ ra được những ưu điểm của cát nhân tạo.
Cát nhân tạo được sản xuất từ đâu?
Cát nhân tạo, là loại cát được nghiền từ các loại đá trong có sẵn trong tự nhiên như đá vôi, đá granite, cuội sỏi hoặc đá thải mó,... Cát nhân tạo khi được nghiền có thể điều chỉnh module hạt tương đương với cát tự nhiên. Qua tác động của lực va đập ở tốc độ cao mà đá bị vỡ ra ở mặt cắt yếu nhất, đó là nguyên lý tạo ra cát nhân tạo từ đá. Chính vì thế mà cát nhân tạo thành phẩm có hình dạng tròn và có độ ma sát thấp, tăng tính linh hoạt và chất lượng bê tông.
Ở các nước đang phát triển lâu đời trên Thế Giới, cát nhân tạo đã được sử dụng thay thế cát tự nhiên trong cuộc sống hằng ngày. Từ những công trình nhỏ đến lớn hay là các thành phần để sản xuất các sản phẩm vật liệu xây dựng như gạch không nung, gạch men, bê tông,... Cát nhân tạo đã sớm có chỗ đứng riêng cho mình trên Thế Giới khi họ lường trước được cát tự nhiên đang trở nên khan hiếm.
Còn ở Việt Nam, cát tự nhiên vẫn được ưu ái hơn. Cát tự nhiên chủ yếu vẫn được khai thác từ các con sông lớn nhỏ ở khắp đất nước. Việt Nam là đất nước có hệ thống sông ngòi chằng chịt, có nhiều cơ sở khai thác cát tự nhiên từ lòng sông cung cấp cho nhu cầu. Các cơ sở khai thác cát trái phép tại Việt Nam hiện nay đang gây bức xúc trong dư luận xã hội do gây ảnh hưởng lên đến các con sông, điển hình là gây sạt lở nặng nề đối với ruộng, nhà dân gần khu vực khai thác.
Mặc dù Việt Nam đã rơi vào báo động đỏ về hiện tượng sạt lở trong nhiều năm qua nhưng tình trạng khai thác cát tự nhiên một cách trái phép vẫn cứ diễn ra. Bên cạnh các giải pháp được Chính phủ đề cập đến thì việc thay thế cát tự nhiên bằng cát nhân tạo đang là giải pháp được các doanh nghiệp có nhu cầu sử dụng sản phẩm này cao quan tâm.
(Cát nghiền từ sỏi sông bằng máy nghiền cát Metso Barmac VSI)
Các công nghệ để sản xuất cát nhân tạo phổ biến
Công nghệ sản xuất cát nhân tạo theo công nghệ nghiền khô
Theo công nghệ sản xuất cát nhân tạo nghiền khô thì nguyên liệu đầu vào phải đảm bảo được sàng lọc, chọn lựa kỹ lưỡng để loại bỏ tạp chất, chỉ sử dụng hệ thống phân tách cát và bột trong quá trình nghiền khô.
Theo kinh nghiệm từ những doanh nghiệp đi đầu trong sản xuất cát nhân tạo thì công nghệ nghiền khô đã dần bị loại bỏ vì những hạn chế ban đầu, gây khó khăn và mất thời gian khi phải tuyển chọn nguyên liệu đầu vào cho công nghệ nghiền khô, đặc biệt đối với các mỏ đá sử dụng ngay đá hộc tại mỏ để thu được nhiều sản phẩm làm vật liệu xây dựng khác nhau cùng một lúc trong cùng một dây chuyền nghiền.
Công nghệ sản xuất cát nhân tạo theo công nghệ nghiền ướt
Với ưu điểm đặc trưng là không kén nguyên liệu đầu vào, giảm bớt thời gian chọn lọc từ ban đầu, tiết kiệm chi phí từ khâu đầu tiên trong giai đoạn nghiền. Công nghệ sản xuât cát nhân tạo theo công nghệ nghiền ướt sẽ thực hiện loại bỏ bùn, tạp chất,... ở khâu cuối sau máy nghiền cát Metso Barmac VSI. Đặc biệt, có nhiều đơn vị còn sử dụng máy tách cát mịn để lấy thêm sản phẩm cát mịn chuyên cho gạch men sau khi nước thải từ máy rửa cát đi qua bể chứa, tận thu hoàn toàn các sản phẩm, đưa nước thải hoàn lưu, tiết kiệm nguồn nước cho máy rửa và bảo vệ môi trường sinh thái.
(Dây chuyền nghiền sản xuất cát nhân tạo theo công nghệ nghiền ướt do công ty Thanh Long JSC lắp đặt)
(Quy trình sản xuất cát nhân tạo trong sản xuất bê tông tươi)
(Cát thành phẩm sau máy rửa cát do công ty Thanh Long lắp đặt)
Sử dụng cát nhân tạo cho những gì?
Các sản phẩm có thành phần là cát hiện nay điển hình nhất là bê tông asphalt, bê tông macrosell, bê tông xi măng, bê tông mác cao và gạch. Sử dụng cát nhân tạo đạt chuẩn cho phép các công trình xây dựng tiết kiệm xi măng, nhựa đường, rút ngắn thời gian thi công cũng như tuổi thọ công trình được tăng cao hơn.
Mỗi sản phẩm có lượng thành phần cát yêu cầu khác nhau, module hạt cho từng sản phẩm cũng khác nhau. Chính vì thế mà việc sử dụng cát nhân tạo thay thế cho cát tự nhiên không những đơn giản hơn trong việc tuyển chọn thành phần cát phù hợp mà còn tiết kiệm được kinh phí rất nhiều. Đó cũng chính là ưu điểm tiêu biểu nhất từ cát nhân tạo khi giá thành có sự chênh lệch hơn cát tự nhiên rất nhiều, mà còn đảm bảo được các yêu cầu về chất lượng hạt, sạch,...
Yêu cầu chung của cát nhân tạo cho bê tông xi măng:
Các đơn vị tổ chức có chuyên môn và thẩm quyền, đã có nhiều văn bản để đưa ra những quy chuẩn về thông số kỹ thuật cơ bản của cát nhân tạo theo nhiều tiêu chuẩn cũng như tuân thủ theo mác của bê tông.
Một trong những tiêu chuẩn cơ bản mà các đơn vị có thể tham khảo khi sử dụng cát nhân tạo như:
-
Cát nhân tạo phải đáp ứng được các tiêu chí kỹ thuật và các tiêu chuẩn theo ASTM C-33 của Mỹ.
-
Cát nhân tạo phải có module theo tiêu chuẩn đầu vào, đảm bảo được chất lượng của bê tông sau khi hoàn thiện.
-
Chất lượng hạt cát nhân tạo cần có hình dạng tròn, mịn
-
Đặc biệt là cát nhân tạo cần đảm bảo không lẫn tạp chất hữu cơ, đất sét hay bùn....
Đối với những sản phẩm bê tông khác thì có tiêu chuẩn cụ thể riêng theo từng loại cũng như theo từng mác bê tông.
Tham khảo bài viết tại: https://labcare.com.vn/day-chuyen-nghien-cat-nhan-tao-Cao-Bang-Metso-Thanh-long
Tác giả: Celine Phạm - Công ty Thanh Long JSC