Cục Đường bộ Việt Nam (Bộ Xây dựng) vừa có báo cáo về tổng kết Nghị quyết số 106/2023 của Quốc hội thí điểm một số chính sách đặc thù về đầu tư xây dựng công trình đường bộ.
Theo Nghị quyết 106/2023, Cục Đường bộ Việt Nam được giao 5 dự án gồm: Dự án thành phần 2 thuộc Dự án đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột giai đoạn 1; Dự án đầu tư xây dựng công trình đường cao tốc Mỹ An - Cao Lãnh giai đoạn 1; Dự án đầu tư nâng cấp tuyến Cao Lãnh - Lộ Tẻ trên địa phận tỉnh Đồng Tháp và TP Cần Thơ để tổ chức lại giao thông; Dự án đầu tư xây dựng tuyến Chợ Mới - Bắc Kạn; Dự án đầu tư xây dựng đường cao tốc Dầu Giây - Tân Phú (giai đoạn 1) theo phương thức PPP.
Việc giao mỏ cho nhà thầu thi công đã giúp đẩy nhanh tiến độ các dự án. Đến nay, Dự án thành phần 2 Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột đã thực hiện được 45% giá trị hợp đồng. Dự án Cao Lãnh - Lộ Tẻ đạt 81% giá trị hợp đồng. Dự án Mỹ An - Cao Lãnh mới khởi công ngày 26/7/2025. Dự án Chợ Mới - Bắc Kạn đã khởi công ngày 15/3, chủ yếu là san gạt mặt bằng và vét hữu cơ. Dự án Dầu Giây - Tân Phú đã ký hợp đồng và khởi công vào ngày 19/8.
Cục Đường bộ Việt Nam cho rằng, thời gian qua, nhiều dự án giao thông trọng điểm đã gặp khó khăn trong việc cung ứng vật liệu xây dựng. Tuy nhiên, việc áp dụng cơ chế đặc thù về mỏ vật liệu theo Nghị quyết số 106/2023 (có hiệu lực đến 30/6 và hiện đã hết hạn) đã giúp tháo gỡ vướng mắc, thúc đẩy tiến độ, khắc phục điểm nghẽn quan trọng ảnh hưởng đến việc hoàn thành các dự án đúng tiến độ.
Trên thực tế, Luật Địa chất và Khoáng sản năm 2024 đã tạo điều kiện rút ngắn thủ tục cấp phép khai thác khoáng sản nhóm IV, cho phép nhà thầu khai thác trực tiếp phục vụ các dự án quan trọng quốc gia, các dự án đầu tư công khẩn cấp. Tuy nhiên, vật liệu cát lòng sông, lòng hồ và khu vực biển không thuộc danh mục khoáng sản nhóm IV. Điều này khiến nguồn vật liệu san lấp cho các dự án phía Nam gặp khó khăn, vì phần lớn vật liệu san lấp chủ yếu là cát. Một số dự án cao tốc trọng điểm, mặc dù có tiến độ gấp, nhưng không thuộc các dự án quan trọng quốc gia hay dự án đầu tư công khẩn cấp.
Tại phiên họp thứ 19 của Ban Chỉ đạo Nhà nước các công trình, dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành GTVT, Thủ tướng Chính phủ đã giao Bộ NN&MT khẩn trương trình Chính phủ ban hành Nghị quyết về cơ chế, chính sách đặc thù nhằm tháo gỡ khó khăn trong triển khai Luật Địa chất và Khoáng sản.
Do đó, Cục Đường bộ Việt Nam đề nghị các đơn vị trong giai đoạn lập dự án cần khảo sát kỹ mỏ vật liệu, đánh giá khả năng khai thác, đồng thời xem xét các dự án khác trong khu vực. Lộ trình thực hiện cần có đầy đủ cơ sở pháp lý để giao mỏ cho nhà thầu ngay khi dự án khởi công; đồng thời kiến nghị Bộ Xây dựng đôn đốc các chủ đầu tư, các dự án và dự án thành phần triển khai đúng tiến độ; kiến nghị Bộ NN&MT sớm hoàn thành và trình Chính phủ ban hành Nghị quyết về các cơ chế, chính sách đặc thù theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.