Tại Nghệ An, các đại lý vật liệu xây dựng những ngày qua luôn trong tình trạng tấp nập người mua. Tôn, ngói lợp và các loại vật liệu lợp mái là mặt hàng được tìm kiếm nhiều nhất. Cơn bão vừa qua không chỉ làm tăng nhu cầu tiêu thụ mà còn kéo theo biến động về giá và nguồn cung trên toàn thị trường vật liệu xây dựng.
Ngay sau khi bão tan, người dân đã khẩn trương khắc phục thiệt hại để ổn định cuộc sống. Nhiều hộ phải tự mua vật liệu về sửa chữa tạm thời do thợ xây dựng khan hiếm và dự báo thời tiết tiếp tục có mưa. Các đại lý kinh doanh vật liệu ghi nhận lượng khách tăng đột biến, chủ yếu là khách lẻ đến mua tôn, ngói, xà gồ, và các vật liệu chống thấm.
Theo ghi nhận, giá tôn trên thị trường chỉ tăng nhẹ, nhưng giá ngói các loại tăng từ 20 - 30%. Các chủ đại lý cho biết nguyên nhân là do chi phí vận chuyển và giá nhân công tăng, trong khi sản lượng từ nhà máy chưa đáp ứng kịp với nhu cầu thị trường. Nhiều cửa hàng kinh doanh vật liệu xây dựng phải nhập hàng qua trung gian, dẫn đến giá bán cao hơn so với thời điểm bình thường.
Một số chủ cơ sở sản xuất chia sẻ rằng vào mùa mưa bão, sản lượng không đáp ứng đủ nhu cầu, việc vận chuyển gặp khó khăn, nên nguồn hàng đến tay người dân bị chậm. Dù vậy, các đại lý vẫn nỗ lực phục vụ khách hàng hết sức có thể, đảm bảo cung cấp vật liệu xây dựng kịp thời cho các hộ dân đang cần sửa chữa nhà cửa.
Không chỉ ở cấp đại lý, các nhà máy và cơ sở sản xuất vật liệu cũng phải tăng công suất để đáp ứng nhu cầu. Lượng hàng xuất ra thị trường tăng mạnh, trong khi nhân viên và chủ cửa hàng phải làm việc liên tục để phục vụ người mua. So với trước bão, lượng tiêu thụ tôn và ngói lợp được ghi nhận tăng khoảng 50%, chủ yếu đến từ người dân bị ảnh hưởng trực tiếp bởi thiên tai.
Dự báo trong những tuần tiếp theo, nhu cầu vật liệu xây dựng phục vụ sửa chữa nhà ở và công trình dân sinh tại Nghệ An vẫn sẽ ở mức cao. Cơ quan chức năng được khuyến nghị tăng cường kiểm tra, giám sát giá bán và nguồn cung để tránh tình trạng đầu cơ, trục lợi, khiến người dân vốn đã thiệt hại sau bão lại càng thêm khó khăn.
Tại xã Kim Bảng, hơn 30 đoàn viên thanh niên cùng lực lượng dân quân đã hỗ trợ hai hộ nghèo bị sập nhà là bà Nguyễn Thị Kỷ và ông Trần Văn Hạnh. “Nhà họ bị cuốn sạch mái, tường cũng nứt, nếu không kịp làm lại thì chẳng biết trú đâu. Anh em thanh niên ai rảnh đều đến phụ, mỗi người một tay”, anh Nguyễn Đình Thế, Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ xã, Bí thư Đoàn xã chia sẻ.
Không chỉ ở đồng bằng, tại các địa phương miền núi, lực lượng công an, bộ đội, đoàn viên thanh niên cũng được huy động hỗ trợ người dân dựng nhà tạm, ưu tiên cho các hộ nghèo, gia đình chính sách. Nhiều doanh nghiệp và tổ chức thiện nguyện đã góp vật liệu, tôn lợp, xi măng, gạo và nhu yếu phẩm để giúp bà con sớm ổn định cuộc sống.
Mặc dù vậy, việc dựng lại nhà cửa ở nhiều địa phương vẫn gặp không ít khó khăn trong thời điểm này. Trước hết là giá vật liệu xây dựng tăng mạnh sau bão, từ tôn, ngói đến xi măng, sắt thép khiến chi phí đội lên đáng kể. Nhiều hộ dân cho biết, giá tôn đã tăng 15–20%, còn tiền công thợ lợp mái, xây trát gần như cao gấp đôi so với trước bão. Bên cạnh đó, do nhu cầu sửa chữa tăng đột biến, nguồn nhân công khan hiếm, thợ giỏi phải đặt lịch trước cả tuần, thậm chí nửa tháng mới đến lượt…
Theo thống kê của Ban Chỉ huy Phòng thủ dân sự tỉnh Nghệ An, bão số 10 đã khiến toàn tỉnh có hơn 61.000 ngôi nhà bị tốc mái, hơn 1.600 căn hư hỏng các cấp độ và hơn 57.000 mét tường rào bị đổ sập… Đây là mức thiệt hại về nhà ở lớn sau nhiều năm.
Từ khắc phục đến đầu tư bền vững
Sau hai cơn bão lớn liên tiếp trong 1 tháng, nhiều hộ dân Nghệ An bắt đầu thay đổi cách nghĩ và cách làm khi sửa chữa, xây dựng lại nhà cửa. Không còn tâm lý “lợp tạm để ở”, họ đã coi việc gia cố, đầu tư chắc chắn cho ngôi nhà là một phần thiết yếu của cuộc sống vùng thường xuyên hứng chịu thiên tai.
Ông Ngô Đức Tú, xã Minh Châu chia sẻ, căn nhà của ông từng bị tốc mái trong bão số 10. Lần này dựng lại, ông quyết định làm kiên cố hơn: “Tôi thay toàn bộ khung gỗ bằng thép hộp, đổ thêm đà bê tông quanh nóc, lợp loại tôn dày hơn hẳn. Tốn thêm vài chục triệu nhưng yên tâm hơn, coi như đầu tư lâu dài”.
Theo ông Tú, sau bão, nhiều gia đình xung quanh cũng làm tương tự không chỉ để chống chọi tốt hơn mà còn để tiết kiệm về lâu dài, tránh cảnh “làm đi làm lại” mỗi khi mưa bão đến.
Ông Đinh Bạt Long, một nhà thầu tại Nghệ An cho biết, xu hướng “làm nhà chắc” đã rõ rệt sau các đợt thiên tai: “Khách bây giờ hỏi kỹ hơn, không chỉ chọn vật liệu tốt mà còn quan tâm đến cách gia cố. Chúng tôi thường khuyên dùng vít chống gỉ, tôn dày tối thiểu 0,45mm, có khung thép gia cường và đổ thêm dầm quanh mái. Những chi tiết nhỏ ấy giúp mái không bị cuốn đi khi gió mạnh”. Anh Long cho rằng, chi phí đầu tư ban đầu có thể cao hơn 10–15%, nhưng bù lại, ngôi nhà sẽ có tuổi thọ và độ an toàn gấp nhiều lần, đặc biệt trong điều kiện thời tiết cực đoan ngày càng gia tăng.
Nhiều loại ngói đa dạng, chống chịu tốt với gió bão trên thị trường hiện nay. Ảnh tư liệu
Cùng với việc chọn vật liệu tốt, người dân ở vùng thấp trũng cũng chú trọng nâng nền, xây bậc cao, tỉa bớt cây lớn quanh nhà để hạn chế rủi ro. Các cơ quan chuyên môn cũng khuyến cáo, khi sửa chữa nhà sau bão, cần kiểm tra kỹ phần móng, tường chịu lực, khung mái, không nên chỉ thay tôn mới mà bỏ qua phần kết cấu chính…