Tro, xỉ, thạch cao FGP, PG được coi là sản phẩm hàng hóa VLXD

Trước đó, từ năm 2014, Thủ tướng đã ban hành quyết định 1696/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về một số giải pháp thực hiện xử lý tro, xỉ, thạch cao của các nhà máy nhiệt điện, phân bón hóa chất để làm nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng (VLXD).

Ông Lê Thế Ngọc – Phó Vụ trưởng Vụ VLXD (Bộ Xây dựng) cho biết: Thực hiện quyết định 1696/QĐ-TTg, thời gian qua, các Bộ, địa phương đã tích cực triển khai nhiệm vụ được giao. Các chủ đầu tư nhà máy nhiệt điện đã quan tâm thực hiện việc xử lý, tiêu thụ tro, xỉ, thạch cao thải ra với các hình thức khác nhau và đã đạt được một số kết quả bước đầu.

Một số cơ sở sản xuất VLXD đã nghiên cứu, đầu tư công nghệ để có thể sử dụng tro, xỉ, thạch cao thay thế nguyên liệu trong sản xuất vật liệu xây không nung, sản xuất xi măng, bê tông, làm vật liệu san lấp trong các công trình xây dựng. Tuy nhiên, lượng tro, xỉ, thạch cao được xử lý và đưa vào sử dụng vẫn còn hạn chế. Theo số liệu điều tra thực tế, tổng lượng tro, xỉ, thạch cao chỉ tiêu thụ được vào khoảng hơn 30% (tương đương 5 triệu tấn/năm) so với tổng lượng thải ra hàng năm.

Dây chuyền xử lý bã thải thạch cao PG ở Cty CP Thạch Cao Đình Vũ.

Trong bối cảnh nói trên, việc Chính phủ phê duyệt Đề án 452 càng có ý nghĩa quan trọng. Đề án 452 nêu rõ quan điểm các chủ các cơ sở phát thải chịu trách nhiệm tổ chức xử lý, tiêu thụ tro, xỉ, thạch cao được thu hồi từ khói lò đốt của nhà máy nhiệ điện (FGD) và thạch cao được thải ra từ các nhá máy hóa chất, phân bón (PG) phát sinh trong quá trình sản xuất.

Tro, xỉ, thạch cao FGP, thạch cao PG (trước hoặc sau khi xử lý) đáp ứng các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, hướng dẫn kỹ thuật làm nguyên liệu sản xuất VLXD và sử dụng trong các công trình được coi là sản phẩm hàng hóa VLXD và được điều chỉnh theo quy định của pháp luật về sản phẩm hàng hóa; được ưu tiên sử dụng làm nguyên liệu sản xuất VLXD và cho các công trình xây dựng (gồm công trình dân dụng, công nghiệp, giao thông, nông nghiệp và phát triển nông thôn, hoàn nguyên mỏ…).

Nhà nước tạo điều kiện thuận lợi để các tổ chức, cá nhân tham gia xử lý sử dụng tro, xỉ, thạch cao FGD, thạch cao PG làm nguyên liệu sản xuất VLXD và sử dụng trong các công trình xây dựng.

Đề án 452 đặt mục tiêu là đẩy mạnh sử dụng, tái sử dụng tro, xỉ, thạch cao đến năm 2020, lượng tồn trữ tại bãi chứa của từng nhà máy nhiệt điện, hóa chất, phân bón nhỏ hơn tổng lượng phát thải trong 2 năm sản xuất; Từ nay đến năm 2020, xử lý và tái sử dụng làm nguyên liệu sản xuất VLXD và sử dụng trong các công trình xây dựng chiếm 52% tổng lượng tích lũy. Ước tính, tổng lượng tích lũy tro, xỉ, thạch cao đến năm 2020 khoảng 75 triệu tấn, bao gồm 56 triệu tấn tro, xỉ nhiệt điện, 2,5 triệu tấn thạch cao được thu hồi từ khói lò đốt của nhà máy nhiệ điện (FGD), 16,5 triệu tấn thạch cao được thải ra từ các nhá máy hóa chất, phân bón (PG)…

Trong quá trình xử lý bã thải thạch cao PG, nước được sử dụng tuần hoàn.

Ông Lê Thế Ngọc nhận định: Với việc quy định rõ trách nhiệm của các bên liên quan, mở rộng lĩnh vực sử dụng tro, xỉ, thạch cao đáp ứng các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, hướng dẫn kỹ thuật…, chắc chắn, trong thời gian tới, công tác xử lý tro, xỉ, thạch cao của các nhà máy nhiệt điện, hóa chất, phân bón sẽ được đẩy mạnh.

Tiếp tục hoàn thiện các tiêu chuẩn, quy chuẩn

Đề án 452 cũng đề ra các nhiệm vụ và giải pháp thực hiện các mục tiêu nói trên. Và một trong những nhiệm vụ được đặt ra là hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật, tiêu chuẩn và quy chuẩn liên quan đến việc xử lý, sử dụng tro, xỉ, thạch cao làm nguyên liệu sản xuất VLXD và sử dụng trong các công trình xây dựng. Đáng mừng là ngay khi Đề án 452 vừa được phê duyệt thì ngày 24//2017, Bộ KHCN đã ban hành tiêu chuẩn TCVN 11833:2017 thạch cao phospho (thạch cao nhân tạo) dùng để sản xuất xi măng.

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Bùi Phạm Khánh cho biết: Hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn, hướng dẫn kỹ thuật và định mức kỹ thuật liên quan đến công tác xử lý tro, xỉ, thạch cao làm nguyên liệu sản xuất VLXD đang tiếp tục hoàn thiện. Tới đây, các Bộ Xây dựng, Công thương, TN&MT, KH&CN, GTVT, NN&PTNT tiếp tục phối hợp nghiên cứu, soạn thảo, đề xuất ban hành các tiêu chuẩn, quy chuẩn liên quan đến việc sử dụng các phế liệu đã qua xử lý trở thành nguyên liệu phục vụ sản xuất VLXD, san lấp mặt bằng... Dự kiến, trong năm 2017-2018, các tiêu chuẩn, quy chuẩn, hướng dẫn kỹ thuật và định mức sẽ được ban hành.

Thứ trưởng đồng thời chỉ đạo: Cùng với việc hoàn thiện các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, cần tiếp tục nghiên cứu ứng dụng khoa học công nghệ xử lý tro, xỉ, thạch cao; tăng cường thông tin tuyên truyền, phố biến để Đề án 452 được triển khai hiệu quả.