Khó khăn trong xử lý
Trước nhu cầu tiêu thụ vật liệu xây dựng (VLXD) lớn từ các công trình xây dựng, trên địa bàn TP Hà Nội xuất hiện nhiều bãi tập kết VLXD trong các khu dân cư hoặc khu vực lân cận. Điều đáng nói, những bãi tập kết này đa số là không phép, tập kết trên các khu đất nông nghiệp, đất ven sông, vỉa hè, các dự án bỏ hoang hoặc chậm triển khai.
Một bãi tập kết VLXD trên địa bàn phường Mỹ Đình 1, quận Nam Từ Liêm.
Theo ghi nhận của PV Báo Xây dựng, trên một diện tích khá rộng tại ngõ Mỹ Đình 2 (phường Mỹ Đình 1, quận Nam Từ Liêm) xuất hiện một bãi tập kết VLXD gồm cát, sỏi, gạch, thậm chí có cả phế thải xây dựng.
Người dân địa phương cho biết, bãi tập kết này đã hoạt động từ lâu, chuyên cung cấp vật liệu cho các công trình lân cận. Phương tiện chở vật liệu vào ra mỗi ngày, đất cát vương vãi, mất an toàn giao thông. Việc tập kết VLXD cũng ảnh hưởng đến mỹ quan và ô nhiễm môi trường.
Đại diện UBND phường Mỹ Đình 1 cho biết, do nhu cầu mua vật liệu để xây nhà ở nên trên địa bàn phường có 2 bãi tập kết VLXD tự phát. Lực lượng chức năng của phường cũng thường xuyên ra quân kiểm tra, xử lý, yêu cầu chủ các bãi tập kết phải tuân thủ các quy định của pháp luật, đảm bảo vệ sinh môi trường và dứt khoát không để phát sinh tình trạng mất an ninh trật tự.
Theo khảo sát, ngoài phường Mỹ Đình 1, trên địa bàn quận Nam Từ Liêm cũng xuất hiện nhiều bãi tập kết VLXD khác như phường Mỹ Đình 2, Phương Canh, Xuân Phương, Phú Đô hay Mễ Trì…
Các bãi tập kết, trung chuyển VLXD xuất hiện nhiều tại các khu vực đất bãi ven sông Hồng.
Không chỉ trong các khu dân cư, dọc theo tuyến sông Hồng thuộc địa bàn phường Đông Ngạc, Thượng Cát, Thụy Phương, Liên Mạc (quận Bắc Từ Liêm), hàng loạt những điểm tập kết, trung chuyển VLXD và những trạm trộn bê tông cũng ngang nhiên hoạt động trong hành lang thoát lũ.
Ông N.C.T, người dân trên địa bàn phường Liên Mạc cho biết, các phương tiện vận chuyển VLXD đi tiêu thụ ra vào thường xuyên tại các khu vực tập kết, không che đậy cẩn thận gây ra bụi bặm, ảnh hưởng đến việc đi lại của người dân, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông. Ngoài ra, khu vực này còn có hoạt động của các trạm trộn bê tông diễn ra trong thời gian dài, gây ra nhiều hệ lụy về môi trường.
Theo thông tin từ UBND phường Liên Mạc, dù lực lượng chức năng phường đã nắm được tình trạng trên, nhưng việc xử lý đang gặp nhiều khó khăn.
Đối với trạm trộn bê tông, năm 2023, UBND quận Bắc Từ Liêm đã ban hành quyết định xử phạt hành chính với số tiền 55 triệu đồng, yêu cầu đơn vị buộc phải thực hiện thủ tục điều chỉnh hoặc gia hạn giấy phép xây dựng. Thời hạn thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả là 30 ngày, kể từ ngày ban hành quyết định xử phạt hành chính.
Đại diện UBND phường Liên Mạc cho biết, chính quyền đã nhiều lần tiến hành kiểm tra và doanh nghiệp thông tin đã gửi hồ sơ và đang chờ các đơn vị chức năng gia hạn giấy phép nên rất khó xử lý.
Nâng cao vai trò quản lý của chính quyền
Theo đại diện Hội Môi trường Xây dựng Việt Nam, những bãi tập kết VLXD thường xuất hiện trên các khu đất nông nghiệp, vỉa hè, các dự án bỏ hoang hoặc chậm triển khai, điều này ảnh hưởng rất lớn tới môi trường xung quanh.
Tuy nhiên, TP Hà Nội chưa có quy hoạch về các bãi tập kết vật liệu trong các khu dân sinh. Để quản lý tốt vấn đề này vẫn phải phụ thuộc vào công tác quản lý Nhà nước về trật tự xây dựng, đô thị của chính quyền địa phương.
Các bãi tập kết VLXD lấn chiếm vỉa hè đường giao thông, gây mất mỹ quan, tiềm ẩn nhiều nguy hiểm.
TS.KTS Trương Văn Quảng, Phó tổng thư ký Hội Quy hoạch và phát triển đô thị Việt Nam cho biết, việc xây dựng các công trình nhà ở riêng lẻ đang diễn ra rất nhiều và tâm lý người dân khi đi mua vật liệu đều lựa chọn những điểm bán gần với công trình để thuận tiện cho việc vận chuyển.
Đối với TP Hà Nội, dù đã có những quy hoạch đối với bãi tập kết vật liệu quy mô lớn, song những bãi tập kết quy mô nhỏ thì chưa, nên hoàn toàn tự phát. Từ đó, công tác quản lý cũng có nhiều bất cập, không dễ dàng để giải quyết.
"Đôi khi phải xác định sống chung với tình trạng này. Nhưng để sống chung, chính quyền cần có cơ chế quản lý rõ ràng, yêu cầu người dân khi kinh doanh bãi tập kết dù lớn hay nhỏ đều phải làm các thủ tục xin giấy phép với cam kết quy mô, diện tích và đảm bảo vấn đề môi trường, an toàn giao thông", ông Quảng nhấn mạnh.
Theo thông tin từ UBND quận Tây Hồ, trên địa bàn hiện có 54 cơ sở kinh doanh vật liệu xây dựng. Để ngăn chặn, xử lý triệt để tình trạng bảo kê cung ứng dịch vụ xây dựng, UBND quận Tây Hồ yêu cầu chủ tịch UBND các phường thực hiện công tác quản lý Nhà nước tại địa phương đối với các cơ sở kinh doanh VLXD. Thường xuyên kiểm tra các điều kiện kinh doanh, bãi tập kết VLXD; lập hồ sơ xử lý các trường hợp vi phạm theo quy định.
Chỉ đạo Công an phường ngăn chặn và xử lý tình trạng bảo kê cung ứng dịch vụ xây dựng trên địa bàn phường. Đồng thời, tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền, vận động người dân trên địa bàn thực hiện tố giác tội phạm, tố giác các hành vi bảo kê cung ứng dịch vụ xây dựng.
Phòng Cảnh sát hình sự, Công an TP Hà Nội cho biết, đã bắt giữ toàn bộ các đối tượng trong ổ nhóm "lợn rừng", được xác định có dấu hiệu bảo kê xây dựng tại phường Xuân La, quận Tây Hồ, Hà Nội.
Theo đó, từ đầu năm 2025 đến nay, ổ nhóm này hoạt động kinh doanh vật liệu xây dựng và nhận phá dỡ các công trình tại phường Xuân La với danh nghĩa Công ty TNHH Phát triển Xây dựng và Thương mại THT, có địa chỉ tại ngách 27/39 Võ Chí Công, Nghĩa Đô, Cầu Giấy, Hà Nội do Nguyễn Văn Tuấn, SN 1984, trú tại Tổ 14 phường Nghĩa Đô, Cầu Giấy, Hà Nội làm Giám đốc.
Trong quá trình hoạt động, các đối tượng bàn bạc và thống nhất "cát cứ" địa bàn, không để nhóm khác nhận thầu cung cấp vật liệu xây dựng hoặc thi công phá dỡ nhà do người dân thuê mướn. Nếu phát hiện bên nào nhận công trình, nhóm này sẽ gửi thông báo "lợn rừng", tức là yêu cầu dừng thi công, nếu không sẽ gây khó dễ bằng nhiều hình thức khác nhau.