THI CÔNG TƯỜNG BẰNG GẠCH BLOCK XMCL: RẢI VỮA THẾ NÀO CHO ĐÚNG? Phần 2: Yêu cầu kỹ thuật về mạch vữa trong thi công gạch block bê tông XMCL ở một số nước trên thế giới
Công nghệ 05:37 - 04/09/2025
Ở nước ngoài, với bề dày sử dụng gạch block từ lâu, qui định về mạch vữa và hướng dẫn rải vữa trong thi công gạch block được thể hiện cụ thể trong các tài liệu kỹ thuật.
Tại Ấn Độ, qui định về mạch vữa trong thi công gạch block được nêu tại điều 11 của tiêu chuẩn quốc gia về thi công block rỗng và block đặc (Indian Standard, Construction of hollow & solid concrete block masonry- Code of Practice, part 11.1.2 - 11.1.3) như sau:
11.1.2- Mạch vữa ngang.
- Đối với tường chịu tải trọng, vữa phải được rải đều trên tất cả cách vách dọc, vách ngang của block với độ dày 1cm.
- Đối với tường không chịu tải (chịu tải nhẹ), chỉ cần rải vữa lên hai vách dọc ở hai bên của block mà không cần rải vữa lên các vách ngang.
11.1.2 Horizontal ( Bedding Joints )
Mortar shall be spread over the entire top surface of the block including front and rear shells as well as the webs to a uniform layer of one centimeter thickness. Normally full mortar bedding shall be adopted as it enables fuller utilization of the load carrying capacity of the blocks. But where the walls carry light loads, such as panel walls, in a framed structure ‘face shell’ bedding may be used. In this type of bedding the mortar is spread only over the front and rear shells and not on the webs, which helps to arrest the seepage of water through the joints penetrating to the interior surface of the walls.
11.1.3- Mạch vữa đứng.
Quẹt vữa lên 2 cạnh bên của vách 2 vách dọc của block. Vữa có thể được quẹt lên block đã xây trên tường, hoặc quẹt lên block được xây tiếp theo. Tuy nhiên, sẽ thuận tiện hơn khi quẹt vữa lên các cạnh của block xây tiếp bằng cách đặt thẳng đứng, sau đó đặt block vào vị trí nối tiếp, ép chặt vào block trước đó.
Vertical ( Cross ) Joints
For vertical joints, the mortar shall be applied on “the vertical edges of the front and rear shells of the blocks. The mortar may be applied either to the unit already placed on the wall or to the next unit to be laid alongside of it. But it will be more convenient to apply mortar on the edges of the succeeding unit when it is standing vertically and then placing it horizontally well-pressed against the previously laid.
Tại Mỹ, chiều dày và chiều rộng mạch vữa khi xây gạch block được ghi chú trong mục “Rải vữa” (Placing mortar), thuộc phần “Trình tự dẫn thi công” (Construction Sequence), của tài liệu TEK 03-08A “Hướng dẫn thi công block bê tông” (TEK-03-08A - Concrete Masonry Construction), của Hiệp hội National Concrete Masonry Association như sau:
Rải vữa:
Mạch vữa ngang và đứng có độ dày thông thường 10 mm (⅜ in), ngoại trừ phần móng. Vữa phải được rải trên toàn bộ chiều dày vách dọc ở hai bên cạnh của block rỗng. Tuy nhiên, cần đảm bảo để phần vữa ăn vào lỗ rỗng của block không quá 13mm (½ in).
Placing Mortar:
Head and bed joints are typically ⅜ in. (10 mm) thick, except at foundations. Mortar should extend fully across bedding surfaces of hollow units for the thickness of the face shell, so that joints will be completely filled. Solid units are required to be fully bedded in mortar. Although it is important to provide sufficient mortar to properly bed concrete masonry units, excessive mortar should not extend into drainage cavities or into cores to be grouted.
For grouted masonry, mortar protrusions extending more than ½ in. (13 mm) into cells or cavities to be grouted should be removed (ref. 7).
Tại Úc, chiều rộng của mạch vữa xây gạch block bê tông được nêu ra tại phần 3.2-Mortar Joint (Mạch vữa) trong Concrete Masonry Handbook (sổ tay hướng dẫn thi công) của Hiệp hội Concrete Masonry Association of Australia (CMAA-CM01):
3.2 – Mạch vữa: Chiều rộng của mạch vữa ngang và mạch vữa đứng bằng với chiều dày của vách dọc ở hai bên cạnh của viên block.
3.2 – Mortar Joints: The mortar bed on both horizontal joints and perpends extends only for the width of the face shell

Vữa rải theo hai cạnh bên của viên block
Kết luận:
Từ những tài liệu trên, có thể rút ra kết luận về kích thước mạch vữa trong thi công tường gạch block như sau:
Block rỗng: Chiều dày: 10mm; Chiều rộng: bằng độ dày 2 vách dọc bên ngoài của block.
Block đặc (hoặc block chịu tải): Chiều dày: 10mm; Chiều rộng: bằng chiều rộng của viên block.
Tác giả: Mr. Trịnh Nhiên