VIBM: Xác định hàm lượng formaldehyde phát thải bằng phương pháp buồng thu 1m3

Hiện nay, trên thị trường Việt Nam có nhiều loại ván gỗ công nghiệp được dùng để làm đồ nội thất như: ván sợi – ván MDF, ván dăm, ván plywood – ván dán, ván gỗ ghép thanh,… Trong đó, sản phẩm ván sợi hiện đang được các doanh nghiệp trong nước tập trung đầu tư và có thị trường rất lớn với nhiều ứng dụng trong làm đồ nội thất như giường, tủ, bàn ghế, sàn gỗ.

Chất kết dính urea formaldehyde (keo UF), phenol formaldehyde (keo PF) là các loại chất kết dính được sử dụng phổ biến nhất trong ngành công nghiệp chế biến gỗ, sản xuất các sản phẩm ván gỗ nhân tạo dùng làm nội thất, đặc biệt là trong sản xuất ván sợi – ván MDF. Tuy nhiên, trong thực tế sản xuất và sử dụng, các loại keo UF, PF thường có hàm lượng formaldehyde tự do cao. Dưới điều kiện thuận lợi như độ ẩm và nhiệt độ cao, ván gỗ nhân tạo và các sản phẩm nội thất từ ván gỗ nhân tạo sẽ phát thải ra môi trường khí formaldehyde, hợp chất này sau khi tiếp xúc và đi vào cơ thể con người sẽ có khả năng gây ra nhiều vấn đề về sức khỏe như kích ứng mắt, mũi, họng, viêm da và thậm chí còn có khả năng gây ung thư. Do đó, cần phải kiểm soát được hàm lượng formaldehyde có trong các sản phẩm.

Có nhiều phương pháp dùng để đo nồng độ phát thải như phương pháp buồng thu 1m³; phương pháp bình hút ẩm; phương pháp bình thí nghiệm; phương pháp phân tích khí; phương pháp chiết… Tại Việt Nam, hàm lượng phát tán từ các loại ván gỗ nhân tạo đã được kiểm soát, phân loại và qui định trong QCVN 16:2023/BXD và được xác định bằng phương pháp buồng 1m³ theo TCVN 11899-1:2018 (ISO 12460-1). Đây cũng là phương pháp có thể đánh giá được sát thực nhất các điều kiện môi trường thực tế sử dụng và được rất nhiều các nước trên thế giới sử dụng nhằm mục đích phân loại mức độ hàm lượng formaldehyde phát thải.

Nguyên tắc thử nghiệm của phương pháp được tóm tắt như sau: Mẫu thử có diện tích bề mặt đã biết, đã được ổn định sơ bộ được đặt trong buồng 1m³ trong đó nhiệt độ, độ ẩm tương đối, tốc độ không khí và mức độ trao đổi không khí được điều chỉnh đến các giá trị xác định. Formaldehyde phát tán từ mẫu thử được trộn lẫn với không khí trong buồng. Hỗn hợp không khí này được lấy ra định kỳ theo một khoảng thời gian xác định. Nồng độ formaldehyde được xác định bằng cách lấy không khí từ buồng chuyển vào bình sục khí, có chứa nước nhằm hấp thụ formaldehyde. Xác định nồng độ formaldehyde trong nước. Nồng độ formaldehyde trong buồng được tính toán dựa vào nồng độ formaldehyde trong nước trong bình sục khí và thể tích không khí được lấy ra. Nồng độ này được tính theo miligam trên mét khối (mg/m³). Tiến hành lấy mẫu định kỳ liên tục cho đến khi nồng độ formaldehyde trong buồng đạt được trạng thái ổn định.

Trung tâm Vật liệu hữu cơ và Hóa phẩm xây dựng - Viện Vật liệu xây dựng (VIBM) là đơn vị nghiên cứu, thí nghiệm hàng đầu về các sản gỗ nhân tạo, tấm thạch cao, sơn, vật liệu chống chấm, các sản phẩm vật liệu compozit, nhựa, cao su… tại Việt Nam. Hiện nay, Trung tâm đang thực hiện đánh giá hàm lượng formaldehyde phát tán phù hợp theo các tiêu chuẩn như: TCVN 11899-1:2018, ISO 12460-1; EN 717-1, ASTM D6007-02,…