Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 12057:2023 Chất thải - Phương pháp xác định tính ổn định

Trong cuộc sống, chất thải được hình dung là những chất không còn được sử dụng. Quản lý rác thải là hành động thu gom, phân loại và xử lý các loại rác thải của con người. Hoạt động này nhằm làm giảm ảnh hưởng xấu của rác vào môi trường và xã hội.

Các chất thải độc hại có thể gây ô nhiễm môi trường nước, đất, không khí và nhiều vấn đề đối với môi trường sinh thái. Xử lý và tiêu huỷ chất thải tạo ra lượng khí thải nhà kính đáng kể, đặc biệt là khí metan, góp phần đáng kể vào sự nóng lên toàn cầu. Do đó việc quản lý chất thải hay xác định tính ổn định của nó khi trộn lẫn với không khí, nước... là một công bằng môi trường quan trọng giúp hạn chế tối đa tác hại.

Chất thải nếu không được xử lý và quản lý tốt sẽ vô cùng nguy hại cho môi trường và sức khỏe. (Ảnh minh họa)

Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 12057:2023 Chất thải - Phương pháp xác định tính ổn định do Bộ Khoa học và Công nghệ công bố được thiết kế để xác định sự phản ứng của chất thải khi trộn lẫn với không khí, nước, axit mạnh, bazơ mạnh, hỗn hợp dầu/dung môi, hỗn hợp chất thải khác hoặc môi trường rắn như các tác nhân kiến tạo địa chất hoặc tác nhân hóa rắn. Tiêu chuẩn cũng có thể dùng để xác định khả năng trộn lẫn của chất thải với môi trường nêu trên.

Lưu ý trong tiêu chuẩn này sử dụng các đơn vị đo lường quốc tế SI, không dùng đơn vị đo lường khác. Tiêu chuẩn này không đề cập đến tất cả quy tắc về an toàn liên quan đến việc áp dụng tiêu chuẩn. Người sử dụng tiêu chuẩn này phải có trách nhiệm thiết lập các quy định thích hợp về an toàn, sức khoẻ và môi trường, xác định khả năng áp dụng các giới hạn quy định trước khi sử dụng. 

Mục đích ban hành tiêu chuẩn dùng để nhận biết các vật liệu thải có khả năng không ổn định khi tiếp xúc với vật liệu khác tại địa điểm xử lý hoặc tiêu hủy chất thải. Dùng để xác định khả năng trộn lẫn của vật liệu thải với các môi trường khác nhau, bao gồm cả các chất thải khác.

Để xác định tính ổn định của chất thải cần sử dụng cốc dùng một lần, tổng dung tích tối thiểu 40mL. Chọn cốc bằng nhựa hoặc vật liệu khác tương thích với thuốc thử liên quan. Que khuấy, thìa, ống nhỏ giọt dùng một lần, mặt kính đồng hồ, v.v...

Thuốc thử sử dụng nước đã khử ion được sử dụng để chuẩn bị dung dịch nước thuốc thử phải phù hợp các quy định kỹ thuật về độ dẫn điện của nước loại II theo TCVN 2117 (ASTM D1193). Cần tuân thủ các thực hành vệ sinh phòng thí nghiệm tiêu chuẩn khi tiến hành phép thử này. Các phản ứng mạnh tiềm ẩn có thể xảy ra khi thực hiện phép thử này, do đó khuyến cáo các biện pháp phòng ngừa thích hợp.

Tất cả phép thử phải được thực hiện trong tủ hút phòng thí nghiệm. Các mẫu chất thải có thể tạo ra khói độc khi trộn với các chất khác. Người phân tích cần mang găng tay có khả năng chống axit, bazơ và chất lỏng hữu cơ. Khi tiến hành thử nghiệm nên đọc kỹ nhãn của mẫu và thành phần hóa học tương ứng để xác định xem có thành phần chất thải được liệt kê mà có thể phản ứng với các chất hoặc vật liệu được chọn để thử nghiệm hay không. Nếu chất thải phản ứng với môi trường thử được đánh giá, phát sinh nhiệt hoặc sinh khí mạnh thì chất thải được gọi là không ổn định với môi trường tương ứng.

Độ hòa tan của chất thải được quan sát thấy khi trộn với các môi trường lỏng khác nhau có thể là dấu hiệu cho thấy khả năng trộn lẫn của chất thải trong các môi trường đó. 

Phương pháp xác định tính ổn định và khả năng trộn lẫn của vật liệu thải không quy định độ chụm, vì không có số liệu do có nhiều biến thiên trong thành phần vật liệu thải. Phương pháp xác định tính ổn định và khả năng trộn lẫn của vật liệu thải không xác định được độ chệch, vì không có mẫu chuẩn phù hợp được chấp nhận. Mẫu kiểm soát chất lượng và đánh giá độ tái lập cần được thực hiện đạt ở mức quy định của phòng thí nghiệm và ở tần suất định trước.