Phát biểu khai mạc, TS. Lê Văn Quang nhấn mạnh rằng việc tổ chức Hội thảo chuyên đề không chỉ góp phần triển khai hiệu quả nhiệm vụ khoa học và công nghệ, mà còn tạo cơ hội để đội ngũ nghiên cứu chia sẻ kinh nghiệm, cập nhật xu hướng, mở ra hướng phát triển công nghệ xanh trong sản xuất vật liệu xây dựng (VLXD) bền vững, thân thiện với môi trường, góp phần thực hiện cam kết giảm phát thải khí nhà kính của Việt Nam.
Tại Hội thảo, KS. Nguyễn Huy Dũng trình bày báo cáo “Tổng quan công nghệ thu hồi, tích trữ và ứng dụng CO2 trong bê tông”. Ông cho biết, hiện nay công nghệ thu hồi và sử dụng CO2 trong bê tông được xem là một hướng đi triển vọng, vừa góp phần giảm phát thải khí nhà kính, vừa nâng cao chất lượng sản phẩm. Cơ chế chính của công nghệ này dựa trên quá trình cacbonat hóa, khi CO2 phản ứng với Ca(OH)2 của quá trình xi măng thủy hóa tạo thành CaCO3 bền vững, giúp cố định CO2, làm đặc chắc cấu trúc và tăng cường độ bê tông. Trên thế giới, công nghệ dưỡng hộ CO2 cho cấu kiện đúc sẵn đã chứng minh hiệu quả cả về kỹ thuật lẫn môi trường. Tại Việt Nam, dù còn mới mẻ, công nghệ này được đánh giá có nhiều tiềm năng nhờ nguồn phát thải CO2 lớn từ công nghiệp xi măng và thép. Đây là giải pháp khả thi, phù hợp với định hướng phát triển vật liệu xanh và mục tiêu giảm phát thải của quốc gia.
Theo báo cáo của ThS. Nguyễn Ngọc Nam với chủ đề “Các yếu tố ảnh hưởng tới quá trình dưỡng hộ CO2 và tính chất cơ lý của bê tông”: Kết quả nghiên cứu cho thấy dưỡng hộ CO2 ở áp suất thấp (2-5 bar) giúp cải thiện rõ rệt tính chất cơ lý và cấu trúc vi mô của bê tông. Cường độ nén ở tuổi sớm (3 ngày) tăng từ 30-60%, đặc biệt ở bê tông mác thấp và các cấp phối có tro bay, xỉ hạt lò cao. Ở tuổi 7 và 28 ngày, cường độ vẫn cao hơn mẫu đối chứng, chứng tỏ quá trình carbonat hóa hỗ trợ giai đoạn đầu mà không cản trở quá trình thủy hóa. Độ hút nước giảm đáng kể nhờ lỗ rỗng được lấp đầy bởi tinh thể CaCO3, làm cho cấu trúc đặc chắc và khả năng chống thấm tốt hơn. Kết quả phân tích SEM/XRD xác nhận sự hình thành các pha CaCO3 bền vững và giảm Ca(OH)2, minh chứng tác động tích cực của CO2. Tóm lại, dưỡng hộ CO2 trong 6-18 giờ là giải pháp hiệu quả để tăng cường độ sớm, giảm thấm và nâng cao độ bền cho bê tông, đặc biệt phù hợp với bê tông mác thấp có phụ gia khoáng.
Trong báo cáo “Khả năng bảo vệ cốt thép của bê tông sử dụng dưỡng hộ CO2”, TS. Lê Văn Quang - Chủ nhiệm đề tài chia sẻ rằng Kết quả thử nghiệm cho thấy dưỡng hộ CO2 giúp tạo môi trường kiềm ổn định, hạn chế ion clorua xâm nhập và tăng khả năng bảo vệ cốt thép so với bê tông thường. Với thời gian 18 giờ ở áp suất 3 bar, bê tông được dưỡng CO2, đặc biệt khi kết hợp tro bay và xỉ hạt lò cao, đạt điện lượng thấm clo thấp và điện thế ăn mòn cao hơn, thể hiện rõ ràng khả năng chống xâm thực. Mẫu M35BFS-18 được đánh giá tối ưu, duy trì điện thế -222 mV sau 20 chu kỳ và điện lượng thấm clo chỉ 850 C, thuộc mức “rất thấp”. Kết quả này cho thấy sự cộng hưởng giữa dưỡng hộ CO2 và phụ gia khoáng đã hình thành vi cấu trúc đặc chắc, kéo dài tuổi thọ bê tông. Có thể kết luận rằng dưỡng hộ CO2 làm giảm đáng kể nguy cơ thấm clo và ăn mòn cốt thép; khi kết hợp với với phụ gia khoáng càng tăng hiệu quả, mở ra triển vọng ứng dụng trong sản xuất bê tông đúc sẵn bền vững tại Việt Nam.
Báo cáo tại Hội thảo, ThS. Đỗ Minh Thới trình bày chủ đề “Hiệu quả kinh tế, kỹ thuật và môi trường của công nghệ dưỡng hộ CO2”. Phân tích cho thấy công nghệ này mang lại hiệu quả toàn diện cả ba phương diện: kinh tế, kỹ thuật và môi trường. Về kinh tế, chi phí tăng thêm rất thấp (khoảng 2%/m³), nhưng được bù đắp nhờ tiết kiệm xi măng và rút ngắn thời gian bảo dưỡng, qua đó nâng cao năng suất sản xuất. Về kỹ thuật, công nghệ giúp cải thiện cường độ sớm và độ bền lâu của bê tông, đặc biệt phù hợp với cấu kiện đúc sẵn cần tháo dỡ nhanh. Về môi trường, mỗi m³ bê tông có thể hấp thụ trung bình 13 kg CO2, đồng thời giảm thêm 35-40 kg CO2 phát thải nhờ tiết kiệm xi măng; với quy mô nhà máy trung bình, lượng CO2 được giảm và cô lập có thể đạt tới vài nghìn tấn mỗi năm. Như vậy, dưỡng hộ CO2 là giải pháp khả thi và bền vững, đáp ứng đồng thời ba mục tiêu: hiệu quả kinh tế, cải thiện kỹ thuật và bảo vệ môi trường. Đây là cơ sở vững chắc để khuyến nghị triển khai vào thực tiễn sản xuất tại Việt Nam, góp phần phát triển VLXD xanh và thân thiện môi trường.
Qua phần trình bày của các diễn giả, các đại biểu đã tích cực trao đổi, thảo luận và đóng góp cho các báo cáo, đồng thời đánh giá cao tính mới, tính thực tiễn và triển vọng ứng dụng của nhiệm vụ RD19-24. Đề tài đã đề xuất được quy trình kỹ thuật dưỡng hộ CO2 khả thi cho sản xuất cấu kiện bê tông đúc sẵn tại Việt Nam, đồng thời chứng minh hiệu quả toàn diện về kinh tế, kỹ thuật và môi trường.
Sau buổi làm việc khẩn trương, nghiêm túc và trách nhiệm, Hội thảo chuyên đề “Nghiên cứu giải pháp công nghệ sử dụng carbon dioxide (CO2) trong sản xuất cấu kiện bê tông đúc sẵn nhằm giảm phát thải hiệu ứng nhà kính” đã hoàn thành nội dung, mục tiêu theo chương trình đề ra. Hội thảo đã nghe 4 báo cáo nghiên cứu KHCN liên quan và đã tiếp nhiều ý kiến thảo luận, góp ý hữu ích hữu ích.
Kết luận Hội thảo, chủ trì đề nghị nhóm nghiên cứu tiếp tục phát huy kết quả đạt được, đồng thời tiếp thu các ý kiến đóng góp để hoàn thiện sản phẩm của đề tài.