Bộ Công thương ban hành thông tư hướng dẫn kiểm kê khí nhà kính cho ngành thép, năng lượng, khai khoáng

Giới thiệu chung

Theo đó, Thông tư số 38/2023/TT-BCT quy định về kỹ thuật đo đạc, báo cáo, thẩm định giảm nhẹ phát thải khí nhà kính (KNK) và hướng dẫn kiểm kê khí nhà kính ngành công thương như thép, năng lượng, khai thác than. Thông tư số 38/2023/TT-BCT có hiệu lực thi hành kể từ ngày 11/02/2024.

Về công tác tổ chức thực hiện, Bộ Công Thương giao Vụ Tiết kiệm năng lượng và Phát triển bền vững có trách nhiệm hướng dẫn, kiểm tra, giám sát việc thực hiện Thông tư này. Khi các văn bản quy phạm pháp luật được dẫn chiếu áp dụng tại Thông tư này được sửa đổi, bổ sung hoặc thay thế thì áp dụng theo quy định mới.

Đây sẽ là thông tư hướng dẫn chi tiết nhất về việc kiểm kê khí nhà kính cho các ngành thép, năng lượng, nhiệt điện, khai thác than của Ngành công thương sau Nghị định 06/2022 và Quyết định 01/2022 về danh mục các đơn vị phải thực hiện kiểm kê Khí nhà kính. 

Điểm đáng chú ý ở thông tư lần này, Bộ Công Thương hiện mới chỉ yêu cầu các đơn vị cơ sở của ngành công thương thực hiện việc kiểm kê khí nhà kính ở 2 phạm vi gồm Scope 1 (Phạm vi phát thải trực tiếp) và phạm vi 02 (Phạm vi phát thải gián tiếp). Bộ Công thương không nhắc đến phạm vi phát thải 03 – phát thải gián tiếp, vốn được quy định trong tiêu chuẩn của ISO 14064. 

Xem chi tiết thông tư tại đây. 

Nguyên tắc thực hiện kiểm kê KNK và thẩm định giảm nhẹ phát thải KNK cấp lĩnh vực

Theo thông tư thì việc kiểm kê KNK, đo đạc, báo cáo giảm nhẹ phát thải KNK cần tuân thủ các nguyên tắc sau

• Tính đầy đủ
• Tính nhất quán
• Tính minh bạch
• Tính chính xác
• Tính so sánh được

Còn đối với việc thẩm định giảm nhẹ phát thải KNK cần tuân thủ các nguyên tắc sau:

• Tính độc lập: Duy trì tính độc lập với các bên liên quan trong quá trình thực hiện, khách quan trong quá trình đánh giá;
• Tính công bằng: là đảm bảo sự trung thực, chính xác, khách quan và không thiên lệch.

Quy trình kỹ thuật kiểm kê khí nhà kính cấp lĩnh vực

Quy trình Kiểm kê khí nhà kính cấp lĩnh vực thuộc ngành Công thương được quy định cụ thể như sau:

• Xác định phạm vi kiểm kê KNK cấp lĩnh vực
• Thu thập số liệu hoạt động phục vụ kiểm kê KNK cấp lĩnh vực
• Lựa chọn hệ số phát thải KNK cấp lĩnh vực
• Xác định phương pháp kiểm kê KNK cấp lĩnh vực
• Thực hiện kiểm soát chất lượng và đảm bảo chất lượng kiểm kê KNK cấp lĩnh vực
• Đánh giá độ không chắc chắn kiểm kê KNK cấp lĩnh vực
• Tính toán lại kết quả kiểm kê KNK cấp lĩnh vực
• Xây dựng Báo cáo kiểm kê KNK cấp lĩnh vực

Phạm vi kiểm kê KNK được thực hiện ở lĩnh vực năng lượng, các quá trình công nghiệp và sử dụng sản phẩm thuộc ngành Công thương đã được nêu cụ thể trong thông tư. Các bên chủ trì kiểm kê KNK thực hiện kiểm soát chất lượng kiểm kê KNK. Các bước trong quy trình thực hiện kiểm kê KNK đã được Bộ Công thương hướng dẫn cụ thể trong mục 1 chương II thông tư hướng dẫn.  Đối với việc thực hiện kiểm kê khí nhà kính cấp cơ sở thuộc ngành Công thương được quy định chi tiết trong mục 2 Chương II.

Cơ sở xây dựng Báo cáo giảm nhẹ phát thải KNK cấp cơ sở theo Mẫu số 02 Phụ lục III Nghị định số 06/2022/NĐ-CP. Xem tại đây. Các cơ sở gửi báo cáo giảm nhẹ phát thải KNK theo Nghị định số 06/2022/NĐ-CP và Thông tư số 01/2022/TT-BTNMT.

Có thể thấy, Việt Nam đang tích cực triển khai một cách bài bản các cam kết kể từ Hội nghị COP28 với sự vào cuộc của các bộ, ngành khi liên tiếp ban hành các quy định, thông tư hướng dẫn về việc kiểm kê khí nhà kính cho từng ngành, lĩnh vực.  Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã có thông điệp mạnh mẽ: "Chung ý chí, quyết tâm cao và hành động quyết liệt hướng tới một châu Á phát triển phát thải ròng bằng 0" tại Hội nghị thượng đỉnh đầu tiên về Cộng đồng phát thải ròng bằng 0 Châu Á (AZEC).

Hiện nay, kế hoạch hành động ứng phó với biến đổi khí hậu đến năm 2030 của Bộ Xây dựng đã đưa ra các nhiệm vụ ưu tiên về kiểm kê KNK. Bộ Xây dựng cũng đã xây dựng dự thảo hướng dẫn kiểm kê KNK và MRV giảm nhẹ phát thải KNK đối sản xuất vật liệu xây dựng, dự kiến sắp ban hành. Đồng thời, Bộ Xây dựng cũng đang nghiên cứu xây dựng Kế hoạch thực hiện giảm phát thải KNK lĩnh vực quản lý của ngành Xây dựng, dự kiến ban hành trong năm 2024.

Cùng với đó, Bộ Giao thông vận tải đã trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Chương trình hành động về chuyển đổi năng lượng xanh, giảm phát thải khí carbon và khí methanol của ngành Giao thông vận tải.

Trước đó, đầu năm 2023, Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng đã ban hành thông tư số 17/2022-BTNMT hướng dẫn kiểm kê Khí nhà kính cho lĩnh vực quản lý chất thải.